04 February 2010
13:00 -
Русларнинг “суверен демократия” ўйинидан ўқ чиқди, Ўзбекисонда ҳам шундай бўлади
Россиянинг расмий сиёсий саҳнасида, дарвоқе, Ўзбекистонда ҳам шундай, қоғоздагина кўппартиялик бор. Расман рўйхатдан ўтган ва парламентда ўз вакилларига эга ўлган партияларнинг ҳаммаси Путин режимини қўллаб қувватлашади, аммо уларга бир-бирларига нисбатан мухолифатчилик қилиш рухсати берилган.
Аслини олганда, партиялар турли ғояларга асосланиб тузиладими, демак, улар бир-бирларига мухолифлар. Аммо, бунинг бугунги “мухолифатчилик” атамасига ҳеч бир алоқаси йўқ. Чунки, бугун мухолифат деганда мавжуд ҳукуматга нисбатан мухолифатчилик тушунилади.
Бу мамлакатдаги “Адолатли Россия” партияси Путиннинг ҳукуматини қўллаб-қувватлайди, аммо ўзини Путин раислик қиладиган “Бирлашган Россия” партиясига мухолифат деб ҳисоблайди. Хуллас, Ўзбекистонда каби, масхарабозлик.
“Адолатли Россия” партиясининг лидери, айни замонда, Россия парламенти юқори палатаси бўлмиш Федерация Кенгашининг раиси Сергей Миронов шу пайтгача бу масхарабозлик ўйинини усталик билан ўйнаб келарди. Яъни, майда-чуйда нарсаларни ҳисобга олмаса, Путиннинг сиёсатини тўла қўллаб-қувватлар, аммо унинг партияси “Бирлашган Россия”ни танқид қилишда ҳақорат чегараларини ҳам бемалол ошиб кетаверарди. Нима ҳам қиласиз, унинг мухолифатчилик тушунчаси шундай.
“Ўйиндан ўқ чиқар, бошқа нарсадан бошқа бир нарса чиқар” деганлиридек, масхарабозлик ўйинидан ахир бир кун бошқа нарса чиқиб кетиши аниқ эди, шундай бўлди ҳам. Аслида, ўзидан-ўзи бўлмади. Сергей Миронов Россиянинг биринчи сонли телеканалининг сиёсий шоумени Познернинг провокациясига учради.
Познер гўёки бир телетомошабиндан келган “Путинни қўллаб-қувватлар экансиз, қандай қилиб унинг партиясига мухолифатчилик қиласиз?” саволни ўқиб берганда, Сергей Миронов масхарабоз эмаслигини кўрсатиш учун, Путиннинг ҳам сиёсатига қўшилмаслигини, принципиал масалаларда ҳам унга қарши эканлини айтишдан бошқа чора тополмади.
Кремлнинг топшириғи билан ўйналаётган масхарабозлик сценарияси доирасида Мироновнинг ҳақоратларига “чидаб” келаётган “Бирлашган Россия” партияси бу воқеадан фойдаланиб, “Адолатли Россия”нинг лидерига қаттиқ ташланиб қолди. “Бирлашган Россия”нинг катта-кичик раҳбарлари Миронов “Бирлашган Россия” вакилларининг овози билан Федерация Кенгашига раис қилиб сайланганини эслатиб, унинг истеъфосини талаб қилишгача бормоқдалар.
Бу эслатиш жуда муҳим, чунки, Федерация Кенгашида ҳам “Бирлашган Россия”нинг вакиллари кўпчилик. Яъни, ҳокимиятдаги партия ўзига мухолиф бўлган бошқа партия лидерини мамлакат парламентининг бир палатасига раис қилган. Масхарабозликнинг чегараси йўқ.
Табиий, Россия сиёсий саҳнасидаги бу митти жанжал тезда битади, масхарабозлик ҳозирги босқичда давом этаверади. Аммо ҳар бир шундай митти жанжал тузумнинг пойдеворига зарба беради. Натижа эса маълум, тузум секин-аста емиралади.
Ўзбекистондаги режимнинг ҳам келажаги шундай.
Аслини олганда, партиялар турли ғояларга асосланиб тузиладими, демак, улар бир-бирларига мухолифлар. Аммо, бунинг бугунги “мухолифатчилик” атамасига ҳеч бир алоқаси йўқ. Чунки, бугун мухолифат деганда мавжуд ҳукуматга нисбатан мухолифатчилик тушунилади.
Бу мамлакатдаги “Адолатли Россия” партияси Путиннинг ҳукуматини қўллаб-қувватлайди, аммо ўзини Путин раислик қиладиган “Бирлашган Россия” партиясига мухолифат деб ҳисоблайди. Хуллас, Ўзбекистонда каби, масхарабозлик.
“Адолатли Россия” партиясининг лидери, айни замонда, Россия парламенти юқори палатаси бўлмиш Федерация Кенгашининг раиси Сергей Миронов шу пайтгача бу масхарабозлик ўйинини усталик билан ўйнаб келарди. Яъни, майда-чуйда нарсаларни ҳисобга олмаса, Путиннинг сиёсатини тўла қўллаб-қувватлар, аммо унинг партияси “Бирлашган Россия”ни танқид қилишда ҳақорат чегараларини ҳам бемалол ошиб кетаверарди. Нима ҳам қиласиз, унинг мухолифатчилик тушунчаси шундай.
“Ўйиндан ўқ чиқар, бошқа нарсадан бошқа бир нарса чиқар” деганлиридек, масхарабозлик ўйинидан ахир бир кун бошқа нарса чиқиб кетиши аниқ эди, шундай бўлди ҳам. Аслида, ўзидан-ўзи бўлмади. Сергей Миронов Россиянинг биринчи сонли телеканалининг сиёсий шоумени Познернинг провокациясига учради.
Познер гўёки бир телетомошабиндан келган “Путинни қўллаб-қувватлар экансиз, қандай қилиб унинг партиясига мухолифатчилик қиласиз?” саволни ўқиб берганда, Сергей Миронов масхарабоз эмаслигини кўрсатиш учун, Путиннинг ҳам сиёсатига қўшилмаслигини, принципиал масалаларда ҳам унга қарши эканлини айтишдан бошқа чора тополмади.
Кремлнинг топшириғи билан ўйналаётган масхарабозлик сценарияси доирасида Мироновнинг ҳақоратларига “чидаб” келаётган “Бирлашган Россия” партияси бу воқеадан фойдаланиб, “Адолатли Россия”нинг лидерига қаттиқ ташланиб қолди. “Бирлашган Россия”нинг катта-кичик раҳбарлари Миронов “Бирлашган Россия” вакилларининг овози билан Федерация Кенгашига раис қилиб сайланганини эслатиб, унинг истеъфосини талаб қилишгача бормоқдалар.
Бу эслатиш жуда муҳим, чунки, Федерация Кенгашида ҳам “Бирлашган Россия”нинг вакиллари кўпчилик. Яъни, ҳокимиятдаги партия ўзига мухолиф бўлган бошқа партия лидерини мамлакат парламентининг бир палатасига раис қилган. Масхарабозликнинг чегараси йўқ.
Табиий, Россия сиёсий саҳнасидаги бу митти жанжал тезда битади, масхарабозлик ҳозирги босқичда давом этаверади. Аммо ҳар бир шундай митти жанжал тузумнинг пойдеворига зарба беради. Натижа эса маълум, тузум секин-аста емиралади.
Ўзбекистондаги режимнинг ҳам келажаги шундай.
