27 August 2009
14:43 -
“Бирлик” раҳбарларининг Тошкентдаги йиғилиши, баъзи мулоҳазалар ва партиянинг Марказий Кенгашини чақириш ҳақида
Тошкентда “Бирлик” Партияси раҳбарларининг йиғилиши бўлгани, мақсад муштарак бўлса ҳам, ҳозирги вазият ва воқеаларга баҳо беришда турли фикрлар билдирилгани ҳақида 17 ва 18 август кунлари хабар берган эдик. Ўша хабарлардан маълумки, техник сабаблар билан партия раиси Абдураҳим Пўлат аввалдан режалаштирилганига қарамасдан телефон орқали мажлисда қатнашолмади.
Абдураҳим Пўлатнинг билдиришича, у бўлиб ўтган мажлиснинг руҳидан умуман олганда мамнун бўлган. Аслида, унинг ўзи йиғилишда қатнашса эди, йиғилишда тилга олинган мавзуларни ўзи ҳам кўтарган бўлар эди.
Шундай бўлса ҳам, бу йиғилишнинг натижалари баъзи таҳлилларга муҳтож.
Маълумки, Ўзбекистон мухолифати ҳукуматнинг 1992-94 йиллардаги репрессияларидан кейин фалаж ҳолга тушган ва асосан “Бирлик” халқ ҳаракатининг саъй-ҳаракатлари билан 2002-2003 йиллари қайтдан оёққа турган эди. Партияга айланган “Бирлик” 2005 йилда расман рўйхатдан ўтиш жараёнини сал кам битириш арафасига келди. Аммо, Андижондаги қонли воқеалардан кейин бошланган ҳукуматнинг Ғарб билан очиқча конфронтацион ва антидемократик сиёсати натижасида мухолифат яна оғир аҳволга тушди. Ҳукуматнинг зарбалари, айниқса, Андижонда кучли бўлгани учун, энг катта талафот кўрган ҳам партиянинг Андижон вилоят ташкилоти бўлди. Унинг етакчиси Акбар Ориф қамоқдан чиққач, мамлакатни тарк этишга мажбур бўлди, партиянинг андижонлик раис ўринбосари Пўлат Охун мамлактдан чиқариб юборилди.
Шу сабабли, буни алоҳида урғулаш керак, ҳозир Андижон ташкилотидаги ҳар қандай ривожланиш ижобий ва рамзий аҳамиятга эга бўларди.
Лекин, ҳозир бу вилоятда партия фаолияти мутлақо тўхтаб қолган, вилоят партия ташкилотининг раисдоши Саиджаҳон Зайнобиддин (бу каби ишларда тажрибаси бўлмаганлиги ҳам қўшилиб) қийин аҳволда. Демак, биринчи навбатда, унга ёрдам бериш партия раиси, раис ўринбосарларининг асосий вазифаси бўлиши лозим, партиянинг бошқа вилоятдаги раҳбарлари ҳам Андижонга ёрдам беришни унутмасалар яхши бўларди. Партия раисининг мақсади Тошкентдаги йиғилиш қатнашчиларининг диққатини айнан шу масалага қаратиш эди. Аммо, у мажлисда қатнашмагани учун бу масалага эътибор берилмаган.
Тошкентдаги йиғилишда тилга олинган мухолифат сайтларидаги аҳвол ҳам муҳокама қилишга арзийдиган мавзу. “Ҳаракат” сайти мухолифатни қайтадан оёққа турғизиш йўлида катта иш қилмоқда. Буни ҳеч ким инкор эта олмайди. Мухолифатни бирлаштириш ғояси ҳам асосан шу сайт томонидан кўтарилмоқда, бунинг учун амалаий қадамлар таклиф қилинмоқда.
Аммо, мухолифат ичида нифоқ чиқаришни асосий вазифа қилиб олган мухолифатчилар ва мухолифатчи сайтлар бор. Айни замонда, “Бирлик” Партияси ичида ҳам бузғунчилик билан шуғулланаётган ва партияни демократия йўлидан тойдиришга ҳаракат қилаётганлар бор. Ҳозирги мураккаб шароитда, Абдураҳим Пўлат айтгандек, бундайларга қарши шок терапияси усуллари билан курашишдан бошқа йўл йўқ. Чунки, сўнги йил ва ойлардаги воқеалар ҳам кўрсатдики, бузғунчилар назокат ва маданият билан айтилган огоҳлантиришларга мутлақо эътибор бермаяптилар.
“Бирлик” Партиясининг бир собиқ фаоли бир маҳаллар сайлов йўли билан олган партиядаги лавозимини кимларгадир сотишгами ёки совға қилишгача етиб борибди. Бу – партиячиликни болалар боғчасига айлантириш ниятидаги ҳаракат эди. Бундай қилиш тўғри эмаслиги хусусидаги огоҳлантиршлар ерда қолаверди. Кескин танқид қилишдан бошқа йўл қолмади. Бу ишга аралашганларни чўчқа гриппига учраганларга ўхшатиш қанчалик истеҳзоли кескин бўлмасин, тўғри қадам бўлган.
Ёки бир маҳаллар “Бирлик” халқ ҳаракатини Ислом Каримовдан олган мукофотлар эвазига парчалаб, бугунги диктатуранинг яратилишида асосий роль ўйнаган Салой Мадаминни хоинликда айблашимиз, унга 53-54 тамғаси осишимиз ҳам мутлақо тўғри бўлган. Шундай қилинмаса, келажакда бўлиши мумкин бўлган бу каби хоинликларнинг олдини олинмасди ва ўз сафдошларини ҳар қадамда сотиб кетавериш миллий анъанамизга айланарди.
Лекин, бир нарсага эътибор бериш керакки, “Ҳаракат” сайтининг кескин танқидлари ҳар доим танқид қилинувчининг сиёсий фаолияти ва унга баҳо бериш билан боғлиқ бўлган. Сайтимиз ҳеч қачон ҳеч кимнинг шахсига тегадиган гаплар қилмаган ва қилмайди.
Шунинг учун Тошкентдаги “Бирлик” раҳбарларининг йиғилишида мухолифат сайтларига оид билдирилган танқидий фикрлар, аслида, мазохист сайтларга оидлигини алоҳида айтиш лозим. Ҳозир бу сайтлар ичида ифлослиги билан танилган сайт – Янги дунёдир. Айнан шу сайтда “Бирлик” Партияси Бош котиби Васила Иноятни ҳар томонлама ҳақоратловчи Толиб Ёқубнинг бир туркум мақоллари эълон қилинди. Бу мақолларда Васила Иноятнинг сиёсатчи ёки ҳуқуқ ҳимоячиси сифатидаги фаолияти эмас, унинг шахси ва оиласи билан боғлик ифлос иддаолар ўртага отилган.
Айнан, ўша Толиб Ёқуб яна ўша сайтдаги бошқа бир мақоласида Абдураҳим Пўлат гўёки шоир Жамол Камолни “Бирлик” Марказий Кенгаши мажлисида, яъни 100 га яқин гувоҳнинг олдида, ёқасидан ушлаб урганлиги ҳақидаги мутлақо ёлғон гаплар ёзди. Ёлғон-бўҳтонлар анъанасини давом эттирган шоир Ёдгор Обид эса, яна айнан шу сайтда Абдураҳим Пўлат ўзининг энг яқин сафдоши Шуҳрат Исматулани “сафдан сиқиб чиқариб юборишга зўр бериб урина бошлаганига гувоҳман” дейишгача борди.
Шу билан Янги дунё сайти тубанлик ва пасткашлик эталонига айланиб бўлганди. Аммо, бу сайтнинг юритувчиси Юсуф Расул аввалига Салой Мадаминни “Ўзбек демократиясининг рамзи” сифатида мақташдан бошлаб, шу кунларда унга қарши энг ифлос мақолалар ёзаётган одамга айлангани ҳам диққатга сазовордир. Унинг Салой Мадаминга тош отиш ниятида “Эрк” партиясининг бош котиби Отаназар Ориф хусусида эълон қилган мақоласи - пасткашлик ва тубанликнинг мутлоқ ўлчови (бирлиги) бўлиб қолиши муқаррар.
Бу сайтда эълон қилинган мақолада иддао этилишича, Отаназар Орифнинг укаси импотент бўлгани учун Отаназар ака ўз укасининг хотини билан ўз хотинидек яшаган, укасининг болалари ҳам унинг ўз болаларидир. Бундай нарсалар эълон қилинганидан кейин, Отаназар аканинг ўзи, унинг болалари, унинг ўлиб кетган укасинг болалари, уларниннг оналари қандай бош кўтариб яшашлари мумкин? Бундай пасткашлик ва тубанликнинг дунёда ўхшаши бўлганми?
Шулардан келиб чиқиб, Толиб Ёқуб, Ёдгор Обид ва Юсуф Расул кабиилар тубанлик ва пасткашлик рамзи ва ҳатто ўлчови бўлиб қолишларига ҳеч қандай шубҳа йўқ. Салой Мадамиининг “Бирлик”ни сотиш эвазига Каримовдан олган квартираларининг номерлари (53-54) сотқинлик рамзи ва ўлчови бўлиб қолгани каби.
Аммо шуларни била туриб, Янги дунё сайти билан ҳамкорлик қилаётганлар ҳам, баъзи бехабарлардан ташқари, пасткашлик ва тубанликка юз тутган одамлар эканлигини эътироф этишдан бошқа йўл йўқ. Бундайларнинг тубанлик ва пасткашлигини ўлчаш учун “Юсуф-Толиб-Ёдгор” (масалан, қисқача - ютёд) бирлиги ёки ўлчови киритиш ҳам фойдадан ҳоли бўлмасди.
Энди асосий мавзуга қайтсак. Тошкентда йиғилган “Бирлик” фаоллари сўнгги йилда биринчи марта партия фаолиятининг анализидан келиб чиқиб, унинг фаолиятини янада жонлаштириш масалаларини муҳокама қилдилар. Конкрет қарорлар чиқарилмаган бўлса ҳам, бу йўналишда баъзи қадамлар қилинди.
Бу йиғилишдан кейин партия раисининг ўринбосарлари Холиқназар Ғани, Дайнов Ташанов, Ҳамдам Сулаймон, Пўлат Охун ва партия бош котиби Васила Иноят билан телефон орқали гаплашган партия раиси Абдураҳим Пўлат ҳамма билан сентябрь ойи охири ёки октябрь ойининг бошида Марказий Кенгаш мажлисини чақириш хусусида келишди. Марказий Кенгаш мавжуд вазиятни анализ қилиб, унга баҳо бериши ва ундан келиб чиқиб, қилинадиган ишлар ҳақида аниқ қарорлар олиши керак.
Абдураҳим Пўлатнинг билдиришича, у бўлиб ўтган мажлиснинг руҳидан умуман олганда мамнун бўлган. Аслида, унинг ўзи йиғилишда қатнашса эди, йиғилишда тилга олинган мавзуларни ўзи ҳам кўтарган бўлар эди.
Шундай бўлса ҳам, бу йиғилишнинг натижалари баъзи таҳлилларга муҳтож.
Маълумки, Ўзбекистон мухолифати ҳукуматнинг 1992-94 йиллардаги репрессияларидан кейин фалаж ҳолга тушган ва асосан “Бирлик” халқ ҳаракатининг саъй-ҳаракатлари билан 2002-2003 йиллари қайтдан оёққа турган эди. Партияга айланган “Бирлик” 2005 йилда расман рўйхатдан ўтиш жараёнини сал кам битириш арафасига келди. Аммо, Андижондаги қонли воқеалардан кейин бошланган ҳукуматнинг Ғарб билан очиқча конфронтацион ва антидемократик сиёсати натижасида мухолифат яна оғир аҳволга тушди. Ҳукуматнинг зарбалари, айниқса, Андижонда кучли бўлгани учун, энг катта талафот кўрган ҳам партиянинг Андижон вилоят ташкилоти бўлди. Унинг етакчиси Акбар Ориф қамоқдан чиққач, мамлакатни тарк этишга мажбур бўлди, партиянинг андижонлик раис ўринбосари Пўлат Охун мамлактдан чиқариб юборилди.
Шу сабабли, буни алоҳида урғулаш керак, ҳозир Андижон ташкилотидаги ҳар қандай ривожланиш ижобий ва рамзий аҳамиятга эга бўларди.
Лекин, ҳозир бу вилоятда партия фаолияти мутлақо тўхтаб қолган, вилоят партия ташкилотининг раисдоши Саиджаҳон Зайнобиддин (бу каби ишларда тажрибаси бўлмаганлиги ҳам қўшилиб) қийин аҳволда. Демак, биринчи навбатда, унга ёрдам бериш партия раиси, раис ўринбосарларининг асосий вазифаси бўлиши лозим, партиянинг бошқа вилоятдаги раҳбарлари ҳам Андижонга ёрдам беришни унутмасалар яхши бўларди. Партия раисининг мақсади Тошкентдаги йиғилиш қатнашчиларининг диққатини айнан шу масалага қаратиш эди. Аммо, у мажлисда қатнашмагани учун бу масалага эътибор берилмаган.
Тошкентдаги йиғилишда тилга олинган мухолифат сайтларидаги аҳвол ҳам муҳокама қилишга арзийдиган мавзу. “Ҳаракат” сайти мухолифатни қайтадан оёққа турғизиш йўлида катта иш қилмоқда. Буни ҳеч ким инкор эта олмайди. Мухолифатни бирлаштириш ғояси ҳам асосан шу сайт томонидан кўтарилмоқда, бунинг учун амалаий қадамлар таклиф қилинмоқда.
Аммо, мухолифат ичида нифоқ чиқаришни асосий вазифа қилиб олган мухолифатчилар ва мухолифатчи сайтлар бор. Айни замонда, “Бирлик” Партияси ичида ҳам бузғунчилик билан шуғулланаётган ва партияни демократия йўлидан тойдиришга ҳаракат қилаётганлар бор. Ҳозирги мураккаб шароитда, Абдураҳим Пўлат айтгандек, бундайларга қарши шок терапияси усуллари билан курашишдан бошқа йўл йўқ. Чунки, сўнги йил ва ойлардаги воқеалар ҳам кўрсатдики, бузғунчилар назокат ва маданият билан айтилган огоҳлантиришларга мутлақо эътибор бермаяптилар.
“Бирлик” Партиясининг бир собиқ фаоли бир маҳаллар сайлов йўли билан олган партиядаги лавозимини кимларгадир сотишгами ёки совға қилишгача етиб борибди. Бу – партиячиликни болалар боғчасига айлантириш ниятидаги ҳаракат эди. Бундай қилиш тўғри эмаслиги хусусидаги огоҳлантиршлар ерда қолаверди. Кескин танқид қилишдан бошқа йўл қолмади. Бу ишга аралашганларни чўчқа гриппига учраганларга ўхшатиш қанчалик истеҳзоли кескин бўлмасин, тўғри қадам бўлган.
Ёки бир маҳаллар “Бирлик” халқ ҳаракатини Ислом Каримовдан олган мукофотлар эвазига парчалаб, бугунги диктатуранинг яратилишида асосий роль ўйнаган Салой Мадаминни хоинликда айблашимиз, унга 53-54 тамғаси осишимиз ҳам мутлақо тўғри бўлган. Шундай қилинмаса, келажакда бўлиши мумкин бўлган бу каби хоинликларнинг олдини олинмасди ва ўз сафдошларини ҳар қадамда сотиб кетавериш миллий анъанамизга айланарди.
Лекин, бир нарсага эътибор бериш керакки, “Ҳаракат” сайтининг кескин танқидлари ҳар доим танқид қилинувчининг сиёсий фаолияти ва унга баҳо бериш билан боғлиқ бўлган. Сайтимиз ҳеч қачон ҳеч кимнинг шахсига тегадиган гаплар қилмаган ва қилмайди.
Шунинг учун Тошкентдаги “Бирлик” раҳбарларининг йиғилишида мухолифат сайтларига оид билдирилган танқидий фикрлар, аслида, мазохист сайтларга оидлигини алоҳида айтиш лозим. Ҳозир бу сайтлар ичида ифлослиги билан танилган сайт – Янги дунёдир. Айнан шу сайтда “Бирлик” Партияси Бош котиби Васила Иноятни ҳар томонлама ҳақоратловчи Толиб Ёқубнинг бир туркум мақоллари эълон қилинди. Бу мақолларда Васила Иноятнинг сиёсатчи ёки ҳуқуқ ҳимоячиси сифатидаги фаолияти эмас, унинг шахси ва оиласи билан боғлик ифлос иддаолар ўртага отилган.
Айнан, ўша Толиб Ёқуб яна ўша сайтдаги бошқа бир мақоласида Абдураҳим Пўлат гўёки шоир Жамол Камолни “Бирлик” Марказий Кенгаши мажлисида, яъни 100 га яқин гувоҳнинг олдида, ёқасидан ушлаб урганлиги ҳақидаги мутлақо ёлғон гаплар ёзди. Ёлғон-бўҳтонлар анъанасини давом эттирган шоир Ёдгор Обид эса, яна айнан шу сайтда Абдураҳим Пўлат ўзининг энг яқин сафдоши Шуҳрат Исматулани “сафдан сиқиб чиқариб юборишга зўр бериб урина бошлаганига гувоҳман” дейишгача борди.
Шу билан Янги дунё сайти тубанлик ва пасткашлик эталонига айланиб бўлганди. Аммо, бу сайтнинг юритувчиси Юсуф Расул аввалига Салой Мадаминни “Ўзбек демократиясининг рамзи” сифатида мақташдан бошлаб, шу кунларда унга қарши энг ифлос мақолалар ёзаётган одамга айлангани ҳам диққатга сазовордир. Унинг Салой Мадаминга тош отиш ниятида “Эрк” партиясининг бош котиби Отаназар Ориф хусусида эълон қилган мақоласи - пасткашлик ва тубанликнинг мутлоқ ўлчови (бирлиги) бўлиб қолиши муқаррар.
Бу сайтда эълон қилинган мақолада иддао этилишича, Отаназар Орифнинг укаси импотент бўлгани учун Отаназар ака ўз укасининг хотини билан ўз хотинидек яшаган, укасининг болалари ҳам унинг ўз болаларидир. Бундай нарсалар эълон қилинганидан кейин, Отаназар аканинг ўзи, унинг болалари, унинг ўлиб кетган укасинг болалари, уларниннг оналари қандай бош кўтариб яшашлари мумкин? Бундай пасткашлик ва тубанликнинг дунёда ўхшаши бўлганми?
Шулардан келиб чиқиб, Толиб Ёқуб, Ёдгор Обид ва Юсуф Расул кабиилар тубанлик ва пасткашлик рамзи ва ҳатто ўлчови бўлиб қолишларига ҳеч қандай шубҳа йўқ. Салой Мадамиининг “Бирлик”ни сотиш эвазига Каримовдан олган квартираларининг номерлари (53-54) сотқинлик рамзи ва ўлчови бўлиб қолгани каби.
Аммо шуларни била туриб, Янги дунё сайти билан ҳамкорлик қилаётганлар ҳам, баъзи бехабарлардан ташқари, пасткашлик ва тубанликка юз тутган одамлар эканлигини эътироф этишдан бошқа йўл йўқ. Бундайларнинг тубанлик ва пасткашлигини ўлчаш учун “Юсуф-Толиб-Ёдгор” (масалан, қисқача - ютёд) бирлиги ёки ўлчови киритиш ҳам фойдадан ҳоли бўлмасди.
Энди асосий мавзуга қайтсак. Тошкентда йиғилган “Бирлик” фаоллари сўнгги йилда биринчи марта партия фаолиятининг анализидан келиб чиқиб, унинг фаолиятини янада жонлаштириш масалаларини муҳокама қилдилар. Конкрет қарорлар чиқарилмаган бўлса ҳам, бу йўналишда баъзи қадамлар қилинди.
Бу йиғилишдан кейин партия раисининг ўринбосарлари Холиқназар Ғани, Дайнов Ташанов, Ҳамдам Сулаймон, Пўлат Охун ва партия бош котиби Васила Иноят билан телефон орқали гаплашган партия раиси Абдураҳим Пўлат ҳамма билан сентябрь ойи охири ёки октябрь ойининг бошида Марказий Кенгаш мажлисини чақириш хусусида келишди. Марказий Кенгаш мавжуд вазиятни анализ қилиб, унга баҳо бериши ва ундан келиб чиқиб, қилинадиган ишлар ҳақида аниқ қарорлар олиши керак.
