06 February 2005
04:00 - 23:30 - Собик «катта»лар устида кора булутлар 21:00 - Андижон ва Кўконда «Бирлик» фаолларининг йигилиши - Олдимизда Ўзбекистон президенти сайловлари. Мухолифат нима килолади?
23:30 - Собик «катта»лар устида кора булутлар

Аввал хабарларимиздан бирида Адлия вазири Абдусамад Полвонзоданинг лавозимидан олингани хамда якинда Олий суднинг раиси этиб тайинланиши мумкинлиги хакида хабар бергандик. Аммо сўнгги маълумотларга карганда, вокеалар бошна тарафга кетишга бошлаган.

Адлия вазирлиги муассислигида чоп этиладиган «Инсон ва конун» газетаси мухаррирларидан бирининг мухбиримизга номини очикламаслик шарти билан билдиришича, айни кунларда собик вазирнинг устидан хатто жиноят иши кўзгатилган. Маълум бўлишича, Полвонзода жаноблари бошка корчалонлар сингари Самарканд вилоятидаги Жомбой дон махсулотлари комбинати хамда Сурхондарё вилоятидаги Денов ёг-мой комбинати акциялари (кимматли когоз)нинг бир кисмига эга бўлиб, яхшигина даромад олиб келган. Хар соатда конунбузарликлар содир бўладиган бундай ёгли корхоналардаги жиноятлардан бири собик вазирга ёпиштирилган бўлиши мумкин.

Шунингдек, норасмий манбадан олинган яна бир хабарда айтилишича, собик Давлат маслахатчиси Исмоил Жўрабеков учун кора кунлар бундан бир муддат олдин бошланган бўлса-да, шу хафтада унинг устидан хам жиноят иши очилган. Жиззах вилоятида курилаётган Арнасой сув омбори лойихаларида молиявий жиноятлар мавжудлиги аникланган. Мазкур иншоот Айдаркўл якинида курилаётган бўлиб, Жўрабеков бу лойиха учун масъул бўлган.

Аммо расмийлар хар иккала вокеа борасида хам одатдагидек мум тишлашмокда.

21:00 - Андижон ва Кўконда «Бирлик» фаолларининг йигилиши

Бугун Андижон ва Кўкон шахарларида «Бирлик» Партиясининг Андижон ва Фаргона вилоятлари кенгашларининг кенгайтирилган мажлислари бўлиб ўтди. Иккала мажлисда хам Адлия вазирлигининг «Бирлик» Халк Харакати Партиясини рўйхатдан ўтказишдан воз кечганлиги хакидаги навбатдаги карори мухокама килинди ва шу муносабат билан килинадиган ишларнинг режалари тузилди.

Маълумки, Адлия вазирлиги «Бирлик» Партиясининг хужжатларидаги партия аъзолари имзоларининг кўпчилигини тан олмаган, айни замонда, на уларнинг рўйхатини на ўз далилларини берганди. Партиянинг ёзма ва огзаки талабларидан сўнгра Адлия вазири ўринбосари Саматов ўз ходимларига уларни «Бирлик»га бериш тугрисида буйрук берди. Аммо, бу буйрук качон бажарилиши маълум эмас.

Шуларни хисобга олган «бирлик»чилар, хозирги шароитда партияга янги аъзолар жалб килиш жараёнини тезлаштирш ва вазирлик белгилаган 1 ойлик муддат ичида хужжатларни кайтадан вазирликка топшириш энг маъкул йўл деб топдилар. Бу йўналишда килинадиган ишларнинг режалари тузилди, маъсуллар тайинланди.

Йигилиш пайтида Вашингтондан Кўконга телефон килган партия раиси Абдурахим Пўлат мажлис катнашчиларининг баъзи бирлари билан гаплашди. Уларнинг айтишича, жойларда икки тенденцияни кузатиш мумкин. Бир томондан, милиция, хавфсизлик хизмати ва хокимликлар вакилларининг тазйиклари остида одамларда бир оз кўркув бор. Иккинчи томондан, тазйиклар воситасида хукуматнинг ўзи «Бирлик»ни пропаганда килаётгани учун ахоли ичида «Бирлик»га кизикиш нихоятда юксалган. Бу эса, партияга янги аъзолар жалб килиш ишини осонлаштирмокда.

Олдимизда Ўзбекистон президенти сайловлари. Мухолифат нима килолади?

Ўзбекистон Республикасининг амалдаги президенти Ислом Каримовнинг сўнгги ойлардаги баёнотлари, мухолиф сиёсий партиялар канчалик конструктив бўлмасин, хатто бундай партиянинг биттасини хам рўйхатга олдириб, сайловларда катнаштириш нияти йўклигини кўрсатди. Мавжуд режим бироз бўлса хам демократия тараф юришга мойиллигини хорижликларга кўрсатиш учун мамлакат парламентига «сайловчиларнинг ташаббускор гурухлари» оркали нозод кўрсатиш имкониятини колдирган эди. Аммо, на бирор мухолиф, на бирор ўзгача фикрли номзод 1999 ва 2004 йиллардаги сайловларда рўйхатга олинмагани ва сайловларга катнаштирилмагани хокимиятдагилар хали бери ўз режимларини либераллаштир ниятида эмасликларини яна бир бор исботлади.

Энди олдимизда президентлик сайловлари бор. Хўш, бу сайловда мухолифатнинг ёки мустакил равишда президентлик курсиси учун курашиш ниятида бўлганларнинг имконлари кандай?

Мухолифат партиялари учун хали хам расман рўйхатдан ўтиш ва ва партия номидан номзод кўрсатиш йўли беркилгани йўк. Улар шу йўналишдаги харакатларини давом эттирсалар керак. Агар улар расмий макомга эришолмасалар хам, 2007 йилда Ўзбекистон президентлигига бўладиган сайловда ўз вакилларини мустакил номзод сифатида кўрсатиш ва сайловда иштирок этиш имконига эгалар. Чунки, «Ўзбекистон Республикаси Президенти сайлови тўгрисида»ги конуннинг янги тахрири сайловчиларнинг ташаббус гурухларига хам номзод кўрсатиш хукуки беради. Бу нарса бир палатали Олий Мажлиснинг 2004 йил 2–3 декабрдаги энг сўнгги сессиясида кабул килинган ва «Ўзбекистон Республикасининг айрим конун хужжатларига ўзгартишлар ва кўшимчалар киритиш, шунингдек, айрим конун хужжатларини ўз кучини йўкотган деб топиш тўгрисида» деб аталган конунда кайд этилган.

Республика президентининг амалда бўлиш муддатини 7 йил деб мустахкамлаган мазкур конунда бундай ўзгартишлар сабаби «кейинги вактларда кабул килинган, сайлов билан боглик конунлар, норматив-хукукий хужжатларга мувофиклаштириш зарурати билан, Ўзбекистон Республикаси Конституциясига киритилган ўзгартишлар ва тузатишларни инобатга олиш билан» изохланади. Шунга кўраги ўзгартирилган конуннинг 24-моддасида президентликка «номзод кўрсатиш хукукига сиёсий партиялар ва бевосита фукаролар эгадирлар» дейилади. Лекин бу хукукка эришиш йўли мураккабдир.

24-моддада яна айтилишича, «сайлаш хукукига эга бўлган хар бир фукаро ёки фукаролар гурухи Ўзбекистон Республикаси Президентлигига номзод кўрсатиш учун камида 300 нафар сайловчидан иборат сайловчилар ташаббускор гурухини тузиши мумкин». Сиёсий партиянинг юкори органи каби, ташаббускор гурух хам Ўзбекистон президентлигига биттадан номзод кўрсатиши мумкин.

Хўш, президент сайловида иштирок этиш учун сайловчилар ташаббускор гурухи нима килиши лозим? Ундан качон кандай хужжатлар талаб этилади? 24"-моддага мувофик, ташаббускор гурухнинг ваколатли вакили сайловга камида 70 кун колганида Марказий Сайлов Комиссияси (МСК) га куйидаги хужжатларни топширади: ариза; гурух аъзоларининг фамилияси, исми, отасининг исми, тугилган санаси, яшаш манзили, паспортининг серияси ва тартиб раками кўрсатилган рўйхат; гурух йигилишининг ваколатли вакил тайинлаш тўгрисидаги карори хамда унинг номига расмийлаштирилган ишонч когози; президентликка бўлажак номзод тўгрисидаги маълумотлар (номзод хеч бир сиёсий партияга аъзо бўлмаган бўлиши керак).

Мазкур хужжатлар топширилгач, 5 кун ичида МСК ваколатли вакилга рўйхатга олинганлик гувохномасини ва муайян намунадаги имзо варакалари бланкаларини беради. Ана шундагина ташаббускор гурух бу варакаларга республика сайловчилари умумий сонининг камида 5 % и микдорида, камида 8 та маъмурий-худудий тузилма (Коракалпогистон, вилоят, Тошкент шахри) намояндаси бўлган сайловчилардан президентликка номзодни кўллаб-кувватловчи имзо тўплашга хакли бўлади. Шунингдек, «Ўзбекистон Республикаси президенти сайлови тўгрисида»ги янгиланган конуннинг 24"-моддасига кўра, мазкур маъмурий-худудий тузилмалардан бирида «сайловчилар ташаббускор гурухи имзолар умумий микдорининг кўпи билан 8 % ини, энг аввало Ўзбекистон Республикаси Президентлигига номзод кўрсатилаётган маъмурий-худудий тузилма сайловчиларининг имзосини тўплаши мумкин». (Ха, конунда негадир «керак» ўрнига «мумкин» ёзилган).

Ким кимдир? Who is Who?Добавить персону