15 March 2009
04:00 -
16:00 - Васила Иноятнинг “бирдамлик” чақириғига Толиб Ёқубдан “йўқ” жавоби
17:00 - Назарбоевнинг таклифини Россия қўллаб-қувватлайдиганга ўхшайди
16:00 - Мўътабар Тожи
17:00 - Назарбоевнинг таклифини Россия қўллаб-қувватлайдиганга ўхшайди
16:00 - Мўътабар Тожи
16:00 - Васила Иноятнинг “бирдамлик” чақириғига Толиб Ёқубдан “йўқ” жавоби
Шу йил 12 март куни Инсон ҳуқуқлари “Эзгулик” жамияти махсус баёнот эълон қилиб, Ўзбекистондаги ҳамма ҳуқуқ ҳимоячи ташкилотларни бирлашишга чақирганди. Гап ҳаммани бир ташкилотга бирлаштириш хусусида эмас, ишларни координация қилиш учун “давра кенгаши” каби анжуман яратиш ҳақида эди.
Кеча бунга жавобан Ўзбекистон Инсон Ҳуқуқлари Жамияти (ЎИҲЖ) баёнот тарқатиб, “Эзгулик” жамиятининг самимий эмаслигини рўкач қилган ва бирлашиш ғоясига қарши эканлигини билдирган. “Эзгулик”нинг самимий эмаслиги хусусидаги фикрлар ЎИҲЖ раиси Толиб Ёқубнинг “Эзгулик” раиси Васила Иноятга нисбатан эски адоватидан келиб чиққан ва ҳеч қандай жиддий аргументга асосланмаган. Шу сабабли, маҳиятан бу баёнот унинг муаллифларининг келажагига зарар берувчи ҳужжатдир.
ЎИҲЖнинг баёнотида, мавзуга алоқаси бўлмаган бир аргумент олға сурилгани қизиқ. Эмишки, “ҳуқуқбонлик ва сиёсий фаолиятлар бир-бирига нисбатан қутбий жойлашган, ҳуқуқбонлик ташкилоти сиёсий ташкилотдан фарқли ўлароқ ҳокимият учун курашмайди”.
Бу мутлақо сунъий ва хато жумлар кўрсатмоқдаки, ҳали ҳам ЎИҲЖнинг қонида унинг мағлубиятига сабаб бўлган хасталик бор. Айнан шу принципиал хато туфайли “Бирлик” ўз вақтида ЎИҲЖни ўзидан узоқлаштирган ва ўша пайтдаёқ Абдураҳим Пўлат башорат қилганидек, “Эзгулик” дунёга машҳур ташкилотга айланган, ЎИҲЖ йўқ бўлиш йўлидан кетган.
Ҳуқуқбон каби қўпол ва сунъий атаманининг ЎИҲЖ баёнотида ишлатилишини муҳокама қилмасдан, масаланинг моҳиятига ўтадиган бўлсак, ҳуқуқ ҳимоячилари билан демократик мухолифатни бир-бирига қарши қўйиш, уларни турли қутблар қилиб кўрсатиш нафақат хато, балки, оғир шароитда иш олиб бораётган демократларга нисбатан душманликдир. Энг муҳим нарса - ҳукуқ ҳимоячилари ва демократик мухолифатнинг мақсадлари бирлигидир. Мақсадлар – инсон ҳуқуқлари ҳурмат қилинадиган демократик жамият яратиш.
Демократия йўқ бўлган жамиятларда ҳуқуқ ҳимоячилари ва демократик мухолифат фаолларининг нафақат мақсадлари, балки иш услублари ҳам айнидир. Аммо, демократия ривожланган сари иш услубларида айрилиш бошланади. Мухолифат ростдан ҳам ўз мақсадларига етишиш учун сайловлар йўли билан ҳокимиятга келишга эътиборни кучайтиради. Аммо, тан олиш керакки, демократия ривожланган сари ҳуқуқ ҳимоячиларига бўлган эҳтиёж йўқолиб боради ва улар борган сари маргинал ташкилотларга айланишади. Бундан чўчиш керакмас, бу табиий нарса.
Аммо, бугун ҳуқуқ ҳимоячилари ва демократик мухолифат бир тан бир жон бўлиши шарт. Буни ўз вақтида биринчи бўлиб бирликчилар тушунишди, Абдураҳим Пўлат ҳаммма бирликчиларни ҳуқуқ ҳимоячиси ва журналист бўлишга чақирди, айнан шу сабабли, 2001-03 йиллари “Бирлик” биринчи бўлиб оёққа турди. Ҳозир ҳам демократларни ғалабага олиб бориш йўлидаги муҳим омиллардан бири – ҳуқуқ ҳимоячилари ва мухолифатнинг бирлиги. Бунга қарши бўлганлар нафақат қораланиши, балки, уларнининг таъсир доираси ўта четлантириб қўйилиши керак. Бир маҳаллар ЎИҲЖга нисбатан шундай қилинди ва у феълан йўқ бўлди. У ҳали ҳам хато платформада турар экан, қайтадан оёққа туриши мумкин эмас.
Аммо, тахмин қилиш мумкинки, ЎИҲЖниннг мамлакат ичида қолган саноқли фаоллари ҳам бу мантиқсиз "ўйинбузуқчилик" руҳидаги баёнотни қўллаб-қувватламайдилар.
16:00 - Мўътабар Тожибой Вашингтондан Парижга қайтди
АҚШ Давлат Депаратаментининг “Халқаро аёллар жасорати” мукофотини олиш учун бу мамлакатга келган ўзбек ҳуқуқ ҳимоячиси Мўътабар Тожибой кеча кечга яқин Вашингтондан Парижга учиб кетди. Уни “Бирлик” Партияси раиси Абдураҳим Пўлат кузатиб қўйди.
17:00 - Назарбоевнинг таклифини Россия қўллаб-қувватлайдиганга ўхшайди
Бундан бир неча кун аввал Қозоғистон президенти Нурсултон Назарбойнинг Евроосиё Иқтисодий Ҳамжамияти (ЕИҲ) доирасида нақд пул билан қилинмайдиган ўзаро тўловномаларни амалга оширишни осонлаштирадиган умумий валюта киритиш, унинг номини “евраз” ёки “евразия” (Европа Иттифоқининг "евроси"сига тақлид қилиб бўлса керак) деб қўйиш таклифи оммавий ахборот воситаларида эълон қилинганди. РИА «Новости» агентлигининг хабарига кўра, кеча умумий масалалар бўийича матбуот конференцияси ўтказган Россия Федерацияси Ташқи ишлар вазири Сергей Лавров Нурсултон Назарбойнинг бу фикри давом эттирилиши кераклиги ва у ЕИҲ доирасида муҳокама қилинажагини билдирди.
Маълумки, қозоқларнинг президенти турли таклифлар билан чиқишда устаси фаранг бўлиб кетган. Уларнинг кўпчилиги қоғозда қолиб кетаверади. Масалан ўтган йили унинг Европа Иттифоқи ғоясига ўхшатиб Марказий Осиё Бирлиги тузиш ҳақидаги таклифи катта шов-шувга айлантирилганди. Унга жавобан “Бирлик” Партияси лидери Абдураҳим Пўлат бундай таклиф “Бирлик”нинг 2003 йилдаги қурултойида қабул қилинган махсус резолюцияда биринчи марта тилга олингани, демак, “Марказий Осиё Бирлиги” атамасининг муаллифи “Бирлик” эканлиги, бу таклифни амалага ошириш учун авваламбор Марказий Осиё давлатлари умумий қадриятларга асосланиши лозимлиги, бу хусусда гапирмаётган Нурсултон Назарбой масалага жиддий ёндошмаётганини “Ҳаракат” журналида босилган ”Марказий Осиё Бирлиги: аввалги ғоя, янги фикрлар” мақоласида ёзди. Бу мақоланинг русча варианти русларнинг “Центразия” сайтида ҳам эълон қилинди. Шундан кейин қозоқ матбуоти бу мавзуни кун тартибидан йўқ қилди.
Айни замонда, тан олиш керак, Нурсултон Назарбойнинг мамлакат пойтахтини Олма-Отадан ҳозир Остана номини олган Целиноград шаҳрига ўтказиш ғояси, растдан ҳам оламшумул эди ва бу ғоя энг гўзал шаклда амалга оширилди ҳам. Шу вақтгача Қозоғистоннинг шимолий ҳудудлари, хусусан Целиноград шаҳри, феълан русларники ҳисобланарди. Нурсултон Назарбой пойтахтни бу ерга кўчириб, бу тарафларда қозоқларнинг ролини мисли кўрилмаган даражада орттирди.Унинг бу иши - Россия императори Петрнинг Болтиқ денгизи бўйида биринчи рус шаҳри Санкт-Петербургнинг қуриши каби тарихий ва муҳим воқеадир.
