15 September 2007
03:00 -
19:00 - Абдураҳим Пўлат: Ўзбек журналистикасининг ўликлиги ва Рауф Парфининг буюклиги
19:00 - Абдураҳим Пўлат: Ўзбек журналистикасининг ўликлиги ва Рауф Парфининг буюклиги
19:00 - Абдураҳим Пўлат: Ўзбек журналистикасининг ўликлиги ва Рауф Парфининг буюклиги
Мен ўзбек журналистикаси ўликлигини анча олдин тахмин қилардим. Аммо, Ўзбекистон матбуотида Ислом Карим ва унинг режимини мадҳ этиш билан овора бўлган ўзбек журналистлари буни ноиложликдан қилмоқдалар деб ўйлаб, ҳатто, уларни тушунишга ҳаракат қилардим. Яъни, уларнинг ҳаммасини дарҳол қора бўёқларга булғамслик кераклигини идрок этардим.
Исмини ҳам тилга олишни истамаганим бур гуруҳ ўзбек журналистлари Ўзбекистондан қочиб чиққач, озод ва демократик Ғарб мамлакатларида яшашга бошлаб, биз хоинлигини аллақчон исботлаб бўлганимиз, 53-54 лақабли Салой Мадаминни демкратиянинг пайғамбари қилиб кўрсатишга уринганлари ҳам, менинг “ўзбек журналистикаси ўлик” тезистмнинг исботи эди. Аммо, шунда ҳам "ўликлик" хусусидаги фикримни очиқча ёзмадим.
Дилмурод Саййид исмли ўзбек журналисти билан телефон орқали танишиб, у билан бир неча марта бир неча соатлаб телефон орқали гаплашганимдан кейин аниқ англадимки, ўзбек журналистикаси ҳақиқатдан ҳам ўлган. Балки, у ҳеч қачон тирик ҳам бўлмагандир, лекин бу бошқа масала, бугун эса, у ўлик.
Бу кунларда ўзбек журналистикасини яратиш ўзбек демократларининг зиммасида. Биз бу ишни баҳоли қудрат бажаришга ҳаракат қилмоқдамиз. Бундан 15 йилча аввал чет элда чиқаришга бошлаганимиз “Мустақил ҳафталик” газетамизда: “Ўзбекистонда сиёсий майдон биз учун берк экан, ҳар бир мухолифатчи бугун ҳам ҳуқуқ ҳимоячиси ҳам журналист бўлиши керак” деб ёзганимда, ўлик ўзбек журналистикасини тирилтиришга кучимиз етишига ишонардим.
Журналистикадан мутлақо хабарсиз бир гуруҳ демократлар 12 йилдан бери чиқариб келаётган “Ҳаракат” журнали келажак ўзбек журналистикасининг асосларини яратгани ва замонавий ўзбек журналистикаси бизнинг нашрларимиздан бошлангани ахир бир кун тан олинишига ишонаман.
Бир неча кун илгари Дилмурод Саййиднинг шоир Рауф Парфнинг келаётган таваллуд куни муносабати билан ёзган мақоласига бир лавҳа илова қилиб, шоиримиз қанчалик улуғ қалам устаси бўлмасин, ҳаётда, мен учун бундан ҳам муҳими, сиёсатда етарлича заиф бўлганини кўрсатувчи биргина мисол келтиргандим.
Аслида, Рауф Парфининг ҳаёт тарихида унинг инсоний заифлигини кўрсатувчи бундан ҳам даҳшатли мисоллар бор. Бу хусусда шоирнинг ўлимини эртасига сайтимизда ёзилган ва некролог ўрнида қабул қилинса бўладиган лавҳадан парча келтираман:
“Шоирнинг бундан бир неча йил аввал, ўзи каби озодлик ва мустақиллик ғоялари билан яшаган энг яқин дўсти Мамадали Маҳмудов мустақил мамлакатимизнинг зиндинида ётган пайтида, бош зиндончи томонидан имзоланган Ўзбекистон халқ шоири унвони олган кунлари тортган азоблари, айтган гаплари, ёзган сўзлари билан таниш одам жуда яхши тушунадики, аслида, Рауф Парфи ўшанда ўлган эди. Аммо, Оллоҳ уни ўз бағрига энди олибди”.
Мен Рауф Парфи бундан икки йил аввал эмас, ундан ҳам олдин, Ўзбекистон халқ шоири унвони берувчи номани рад этмасдан, қўлига олган куни ўлганига ишонаман. Аммо, бир инсон ва сиёсатчи сифатида Рауф Парфи ҳаётидаги бу каби фактларга фалсафий ёндошаман. Фақат Парвардигор беайбдир. Рауф ака эса, ҳаммамиз каби ўта қарама-қаршиликлар ва саноқсиз хатолар ичида яшаган Оллоҳнинг қулларидан биридир, халос. Дунё тарихида бу каби мисолар кўплигини гапириб ўтириш ортиқча, деб ҳисоблайман.
Бугун электрон адресимга Дилмурод Саййиднинг менинг эътирозиларимга қарши битилган эътирозлар билан тўла мақоласи келди. Унинг матни билан сайтимизнинг “Актуал мавзу” бўлимида танишиш мумкин.
Менинг бу мақоладаги ҳар бир тезисизни анализ қилиб ўтиришга вақтим ҳам йўқ, истагим ҳам. Аммо, бир нарсанигина айтишни истайман. Агарда мен Дилмурод Саййиднинг ўрнида бўлсам қуйидагича ёзган бўлардим:
“Эй, мен аҳмоқ, ўзимни шу кунгача бекорга журналист деб юрарканман. Журналистнинг асосий вазифаси – бирон нарса ёзишдан олдин, бу мавзуни тўла ўрганишдир. Мен эса, Рауф ака ҳақида ҳеч нарса билмасдан, у кишидан пайғамбар яратишга тушибман. Рауф ака кўп қиррали, аммо зиддиятлар ичида яшаган инсон экан. Ўз фирқасидан чиққанини эълон қилмасдан бошқасига кириб кетаверадиган даражада эътиқодсиз киши бўлганини билмабман. Туркияга Ёзувчилар уюшмаси номидан боришга рухсат бериш учун Каримовнинг ўша пайтдаги севикли фирқаси "Эрк"га ўтиш талаби қўйишгани ва бу талаб бунчалар осонлик билан бажарилганидан даҳшатдаман. Демак, мен у киши тўғрисида бўлар бўлмас нарсалар ёзишдан олдин, унинг ҳаёти ва ижодини чуқурроқ ўрганишим керак экан. Халқимиз бугун қулликдалиги - Эркин Воҳид, Дадахон Ҳасан, Салой Мадамин, Жамол Камол, Рауф Парфи каби шоираримизнинг ҳаётий масалаларда ўта принципсиз бўлганларидан ҳам эмасмикан? Биз қулликдан қутилишни ўйласак, бу каби воқеаларга тўғри баҳо беришга ўрганишимиз керак.”
Мен ўзбек журналистикаси ўликлигини анча олдин тахмин қилардим. Аммо, Ўзбекистон матбуотида Ислом Карим ва унинг режимини мадҳ этиш билан овора бўлган ўзбек журналистлари буни ноиложликдан қилмоқдалар деб ўйлаб, ҳатто, уларни тушунишга ҳаракат қилардим. Яъни, уларнинг ҳаммасини дарҳол қора бўёқларга булғамслик кераклигини идрок этардим.
Исмини ҳам тилга олишни истамаганим бур гуруҳ ўзбек журналистлари Ўзбекистондан қочиб чиққач, озод ва демократик Ғарб мамлакатларида яшашга бошлаб, биз хоинлигини аллақчон исботлаб бўлганимиз, 53-54 лақабли Салой Мадаминни демкратиянинг пайғамбари қилиб кўрсатишга уринганлари ҳам, менинг “ўзбек журналистикаси ўлик” тезистмнинг исботи эди. Аммо, шунда ҳам "ўликлик" хусусидаги фикримни очиқча ёзмадим.
Дилмурод Саййид исмли ўзбек журналисти билан телефон орқали танишиб, у билан бир неча марта бир неча соатлаб телефон орқали гаплашганимдан кейин аниқ англадимки, ўзбек журналистикаси ҳақиқатдан ҳам ўлган. Балки, у ҳеч қачон тирик ҳам бўлмагандир, лекин бу бошқа масала, бугун эса, у ўлик.
Бу кунларда ўзбек журналистикасини яратиш ўзбек демократларининг зиммасида. Биз бу ишни баҳоли қудрат бажаришга ҳаракат қилмоқдамиз. Бундан 15 йилча аввал чет элда чиқаришга бошлаганимиз “Мустақил ҳафталик” газетамизда: “Ўзбекистонда сиёсий майдон биз учун берк экан, ҳар бир мухолифатчи бугун ҳам ҳуқуқ ҳимоячиси ҳам журналист бўлиши керак” деб ёзганимда, ўлик ўзбек журналистикасини тирилтиришга кучимиз етишига ишонардим.
Журналистикадан мутлақо хабарсиз бир гуруҳ демократлар 12 йилдан бери чиқариб келаётган “Ҳаракат” журнали келажак ўзбек журналистикасининг асосларини яратгани ва замонавий ўзбек журналистикаси бизнинг нашрларимиздан бошлангани ахир бир кун тан олинишига ишонаман.
Бир неча кун илгари Дилмурод Саййиднинг шоир Рауф Парфнинг келаётган таваллуд куни муносабати билан ёзган мақоласига бир лавҳа илова қилиб, шоиримиз қанчалик улуғ қалам устаси бўлмасин, ҳаётда, мен учун бундан ҳам муҳими, сиёсатда етарлича заиф бўлганини кўрсатувчи биргина мисол келтиргандим.
Аслида, Рауф Парфининг ҳаёт тарихида унинг инсоний заифлигини кўрсатувчи бундан ҳам даҳшатли мисоллар бор. Бу хусусда шоирнинг ўлимини эртасига сайтимизда ёзилган ва некролог ўрнида қабул қилинса бўладиган лавҳадан парча келтираман:
“Шоирнинг бундан бир неча йил аввал, ўзи каби озодлик ва мустақиллик ғоялари билан яшаган энг яқин дўсти Мамадали Маҳмудов мустақил мамлакатимизнинг зиндинида ётган пайтида, бош зиндончи томонидан имзоланган Ўзбекистон халқ шоири унвони олган кунлари тортган азоблари, айтган гаплари, ёзган сўзлари билан таниш одам жуда яхши тушунадики, аслида, Рауф Парфи ўшанда ўлган эди. Аммо, Оллоҳ уни ўз бағрига энди олибди”.
Мен Рауф Парфи бундан икки йил аввал эмас, ундан ҳам олдин, Ўзбекистон халқ шоири унвони берувчи номани рад этмасдан, қўлига олган куни ўлганига ишонаман. Аммо, бир инсон ва сиёсатчи сифатида Рауф Парфи ҳаётидаги бу каби фактларга фалсафий ёндошаман. Фақат Парвардигор беайбдир. Рауф ака эса, ҳаммамиз каби ўта қарама-қаршиликлар ва саноқсиз хатолар ичида яшаган Оллоҳнинг қулларидан биридир, халос. Дунё тарихида бу каби мисолар кўплигини гапириб ўтириш ортиқча, деб ҳисоблайман.
Бугун электрон адресимга Дилмурод Саййиднинг менинг эътирозиларимга қарши битилган эътирозлар билан тўла мақоласи келди. Унинг матни билан сайтимизнинг “Актуал мавзу” бўлимида танишиш мумкин.
Менинг бу мақоладаги ҳар бир тезисизни анализ қилиб ўтиришга вақтим ҳам йўқ, истагим ҳам. Аммо, бир нарсанигина айтишни истайман. Агарда мен Дилмурод Саййиднинг ўрнида бўлсам қуйидагича ёзган бўлардим:
“Эй, мен аҳмоқ, ўзимни шу кунгача бекорга журналист деб юрарканман. Журналистнинг асосий вазифаси – бирон нарса ёзишдан олдин, бу мавзуни тўла ўрганишдир. Мен эса, Рауф ака ҳақида ҳеч нарса билмасдан, у кишидан пайғамбар яратишга тушибман. Рауф ака кўп қиррали, аммо зиддиятлар ичида яшаган инсон экан. Ўз фирқасидан чиққанини эълон қилмасдан бошқасига кириб кетаверадиган даражада эътиқодсиз киши бўлганини билмабман. Туркияга Ёзувчилар уюшмаси номидан боришга рухсат бериш учун Каримовнинг ўша пайтдаги севикли фирқаси "Эрк"га ўтиш талаби қўйишгани ва бу талаб бунчалар осонлик билан бажарилганидан даҳшатдаман. Демак, мен у киши тўғрисида бўлар бўлмас нарсалар ёзишдан олдин, унинг ҳаёти ва ижодини чуқурроқ ўрганишим керак экан. Халқимиз бугун қулликдалиги - Эркин Воҳид, Дадахон Ҳасан, Салой Мадамин, Жамол Камол, Рауф Парфи каби шоираримизнинг ҳаётий масалаларда ўта принципсиз бўлганларидан ҳам эмасмикан? Биз қулликдан қутилишни ўйласак, бу каби воқеаларга тўғри баҳо беришга ўрганишимиз керак.”
Ким кимдир? Who is Who?Добавить
персону
Анвар Усманов
"Бирлик" фаоли, журналист. Ҳозир Германияда яшайди.
Добавить сведения