14 July 2006
03:00 - 21:30 - Бушга Россияга келар келмас Путинга шаполоқ урди, бундай шапалоқни ўзбеклар ҳам еган - Уйғур ишбилармонлари ҳали-ҳамон Ўзбекистонда 19:30 - Абдураҳим Пўлат: Улуғ бўлиш учун буюларнинг елкасида ту
21:30 - Бушга Россияга келар келмас Путинга шаполоқ урди, бундай шапалоқни ўзбеклар ҳам еган

Эртага очиладиган G-8 саммитида қатнашиш учун бугун Санкт-Пететбургга келган АҚШ президенти Жорж Буш биринчи бўлиб Путин ҳукуматининг қаҳшатғич зарбалари остида фаолият олиб боаётган ноҳукумат ташкилотларининг вакиллари билан учрашди. 1,5 соатлик учрашувда “Ҳа” номли ёшлар ҳаракатининг координатори Мария Гайдар, Михаил Ходорковский тарафидан қурилган, аммо шу кунларда феълан ёпиб қўйилган “Очиқ Россия” ташкилотининг директори Ирина Ясина, ҳуқуқ ҳимояси марказининг раҳбари Татьяна Локшина ва бошқалар (15 киши) иштирок этишди. Таниқли ҳуқуқ ҳимоячиларидан бирон киши учрашувда бор йўқлиги хусусида маълумот ҳали берилмади.

Америкалик меҳмоннинг ҳаммадан аввал ҳокимиятнинг “рақиблари” билан учрашиши Путинга қанчалик оғир келишини ўз тарихимиздаги мисолимиздан кўриш мумкин, дейди “Бирлик” лидери Абдураҳим Пўлат. 1992 йил февраль ойида сал кам ҳамма собиқ Совет жумҳуриятлари бўйлаб реактив тезликдаги саёҳатга чиққан АКШ давлат котиби Жеймс Бейкер фақат Ўзбекистонда мухолифат билан учрашганди. У Тошкентга 15 февраль куни кечқурун келиши ва эртасига президент Каримов билан расмий учрашувдан олдин мухолифат билан кўришиши керак эди.

Аммо бундай “шапалоққа” чидай олмаган Каримов расмий протоколни бузиб, кутилмаганда ўзи аэропортга чиқиб, Бейкерни кутиб олган ва шу билан гўёки биздан олдин меҳмон билан кўришганди.

Аслида, ўша зиёрат пайтида шапалоқ еган яна бир одам бор эди. Бу - бир ярим ойча аввал президентлик сайловида қўғирчоқ номзод сифатида бўлса ҳам, ҳар ҳолда иштирок этиши билан маст бўлиб юрган Салой Мадаминов эди. “Бирлик” раисдошларидан Бекжон Тошмуҳамедовнинг қаҳ-қаҳалар билан айтиб беришича (Бек ака улуғ ёзувчимиз Ойбекнинг ўғли, биолог олим, академик), Жеймс Бейкердан олдин Тошкентга келиб, унинг зиёратини тайёрлаган АҚШнинг Москвадаги элчихонаси вакилларига Ўзбекистон Ташқи ишлар вазирлигиниг ходимлари “Мана бу кишилар бизда мухолифат лидерлари” деб Бек аканининг ўзини ва Салой Мадаминовни тўғрилашган. Анча вақтгача нима бўлаётганини тушунмаётган меҳмонлар “Абдураҳим Пўлат йўқми? Жаноб Бейкер фақат у билан учрашмоқчи” дейишгач, шошиб қолган вазирлик ходимлари “унга бизнинг сўзимиз ўтмайди, чақирсак бу ерга келмаслиги мумкин” дейишдан бошқа нарса топишолмабди. Шундан кейин Бек аканинг ўзлари америкаликларга мен билан учрашув ташкил қилиб беришни таклиф қилибдилар.

Кейин Бек аканинг уйларида АҚШ элчихонасининг вакили билан учрашдик. У “Ўзбекистон тарафи учрашувга Салой Мадаминовни ҳам қўштиришни талаб қилди, майли дедик” деди. Бек ака бу каби тиқиштирувлар билан бўлаётган учрашувдан воз кечдилар. Биз учрашувга “Бирлик” номидан Шуҳрат Исматуллаев билан бирга бордик.

Салойнинг еган шапалоғи шундан иборатки, Бейкер “Эрк”чидан “сайловлар қандай ўтди” деб сўраб, унинг “Сайловлар баъзи камчиликларга қарамасадн, умуман олганда яхши ўтди”, маънодаги жавобини эшитиб бўлгач, намойишкорона ундан юзини ўгриб олиб, асосан “Бирлик” масалалари устида биз билан гаплашди. Пртоколдаги ярим соат ўрнига 1 соатдан ошиқ давом этган учрашув “Бирлик”нинг ички мажлиси каби кечди десак бўларди.

Жаноб Бейкер “Бирлик”нинг фаолиятини ҳамма томони билан қизиқди. “Бирлик” халқ ҳаракати таркибида тузилган Бирлик партияси аъзоларининг 3,5 минглик кишилик рўйхатини принт қилиб олиш учун (Самарқандаги бирга кетаётганда Каримовга кўрсатиш мақсадида) керакли ҳамма нарсаларни етиштириб бериш хусусида (ҳатто оқ қоғозгача) ўз ходимларига топшириқ ҳам берди.

Бу учрашувдан кейин “Бирлик”нинг обрўси шу қадар юксалдики, Каримов бизни тўхтатиш учун менга қарши суиқасд уюштиришдан бошқа хеч нарса тополмади. Ўша йили 29 июнда менга қарши уюштирилган ҳужумдан бир неча ой сўнгра мухолифатнигг фаолияти Ўзбекистонда феълан тўхтади.

Жорж Бушдан бугун шапалоқ еган Путин қандай жавоб берар экан, ҳали номаълум.

Уйғур ишбилармонлари ҳали-ҳамон Ўзбекистонда

Хитой тасарруфидаги Синьцзян автоном районининг хитой миллатига мансуб Ли Чжан Юан бошчилигидаги уйғур ишбилармонлари Ўзбекистонда экани ҳакида илгари хабар берган эдик (4 июль “Хабарлар“ига каранг). Мана, 10 кундирки, улар Ўзбекистонда меҳмон бўлиб туришибди. Уйғур ишбилармонларининг Ўзбекистон деб аталмиш Fарбий Туркистонга узоқ муддатли эмин-эркин ташрифи Шарқий Туркистоннинг мустамлака мақомини қўллаётган Каримов режимидан Хитой ҳукуматининг кўнгли тўқлиги белгисидир.

Кеча Термиз шаҳрида уйғур ишбилармонлари Сурхондарё вилоятидаги касбдошларибилан бизнес-анжуман ўтказишди. Анжуманда ҳамкорликни ривожлантириб, янги сифат босқичига олиб чиқиш, борди-келдиларни янада кучайтиришга келишилди. Сўнгра агрофирмаларга мева-сабзавотларни қайта ишлайдиган технологик ускуналар, кичик корхоналарга мебель ишлаб чиқарадиган жиҳозлар олиб келиш тўғрисида шартномалар имзоланди.

19:30 - Абдураҳим Пўлат: Улуғ бўлиш учун буюларнинг елкасида туриш керак

Бир буюк олимнинг «Менинг буюклигим улуғларнинг елкасида турганлигимда» деган сўзларини тез-тез ишлатаман. У бировларнинг елаксига чиқиб, ўтириб олганини эмас, улуғларнинг касбини яхши эгаллаб, энди уларнинг ишини давом этираётганини таъкидлаган. Ҳамма ақлли одамлар шундай қилишлари керак, шунда улар ҳам улуғ бўлишади.

Бир неча йил аввал Хазратқул ва Алибой акалар (“Бирлик”нинг Тошкент ва Самарқанд вилоят ташкилотларининг собиқ раислари) ҳар куни бўлмаса ҳам кун ора оламшумул ташилот тузганларини рус сайтларида эълон қилишарди ва бу ташкилотлар ҳеч бир иш қилмасдан йўқ бўлиб кетаверишарди. Кейин Бобомурод Абдуллаев дегани пайдо бўлди. У аввалгилардан фарқли ўлароқ, ўзининг сайтини очди. Кейин яна уз-ўзидан йўқ бўлиб кетди. “Бу ишингизни фойдаси йўқ, келинг яхшиси “Бирлик” ёки “Эрк” сайтларини мукаммаллаштиришга ёрдам беринг, сайт очиш ҳозир ҳеч бир муаммо эмас, менинг 15 ёшли қизининг ҳам ўз сайти бор, билишимча, ҳамма дугоналаринингг ҳам,” дедим, қулоқ солмади. Ҳозир Бобомуроднинг сайти борми-йўқми, ҳеч ким билмайди.

“Эрк”, “Озод деҳқонлар” ва ўзини турли туман “коалициялар” деб атаган ташкилотлар пайдо бўлади, кейин ўз-ўзидан йўқ бўлиб кетаверади. “Эрк”нинг сайти ҳали ишлаб тургани унинг ташкилот сифатида йўқ бўлиб кетганини инкор қилолмайди. “Кўр ҳассасини бир марта йўқотади” дегaн мақолни ҳам билмайдиган одамлар эса, яна янги ташкилотлар тузиш билан овора. Уларнинг ҳам оқибати аввалгиларники каби бўлишига шубҳам йўқ. Чунки уларга елкасини тутадиган буюклар йўқ, уларнинг ўзида бундай “елка” қидириш учун ақл йўқ.

Нимага шундай бўлмоқда? Бу тасодифми? Йўқ тасодиф эмас. Салой Мадаминов “Эрк”ни тузишга енгини шимариб киришганда ҳам, Ҳазратқул, Алибой ва Бобомуродларга ҳам ишлари шундай тугашини айтганман. Дарвоқе, ҳозир тузаётганларга ҳам айтдим.

Буларни тушуниш учун пайғамбар бўлиш шарт эмас. Орқасида буюк янги ғоя ёки катта куч турмаган ташкилотларнинг тақдири шундай бўлаверади. “Эрк”нинг “Бирлик”дан фарқли ғояси бўлмаса ҳам орқасида катта кучлар тургани сабабли маълум муддат сув юзида туролди. Бу куч аввал Каримов бошчилигидаги коммунистик ҳукумат эди, кейин Анвар Олтойли тимсолида Туркиядаги машҳур “Бўзранг бўрилар” (Серые волки) ташкилоти, ундан ҳам кейин Тоҳир Йўлдош воситачилигида Толибон бўлди. Ҳозир буларнинг биронтаси “Эрк”нинг орқасида турмаётгани ёки туролмаётгани сабабли, “Эрк” битиб бўлди.

Бугун рус сайтларидан “Қочқинликдаги ўзбек ижодкорларининг уюшмаси” борлигини билиб қолдим. Сафдошимиз Носир Зокирни ҳимоя қилиб баёнот беришибди. Бу саводсиз баёнотни муҳокама қилиб ўтириш ортиқча бўларди. Мени эътиборимни тортган нарса - суд ижрочилари Носир Зокирдан суд ҳукмига кўра 800 доллар атрофида жарима тўлашни талаб қилишаётган экан.

Шу баҳона эсимга тушган бир тарихий воқеани ҳаммага билдиришни фойдали деб биламан.

1990 йил 26 апрель куни Ҳайит эди. Бир кун аввал эса, Россияда ҳарбий хизмат вақтида “дедовщина” туфайли ваҳшийларча ўлдирилган бир ўзбек йигитининг жасади Тошкентдаги уйига олиб келгинганидан биз бирликчилар хабардор эдик. Унинг уйи “Пахтакор” стадиони яқинидаги маҳаллалардан биридалиги ҳам эсимда. Ўша ерда йиғилишиб, уй эгаларининг рухсати билан, Ҳайит номозидан сўнгра ўқиладиган жанозадан кейин тобутни аввал Марказком биноси олдига олиб бориб, ўша ерда митинг қилишга, кейин қабристонгача намойиш қилиб боришга қарор қилдик. Шундай бўлди ҳам. Ўша кунги воқеалар машҳур кинорежиссер Абдулазиз Маҳмудов томонидан лентага олинган, у ахир бир кун ўзбек халқига кўрсатилади, шунинг учун, улар тўғрисида ортиқча гапириб ўтирмайман.

Воқеаларнинг давоми қизиқ. Эртаси куни мен ва юристимиз Миролим Одилни кўчадан ушлаб кетиб, тўғри судга олиб боришди ва кечаги митинг ва номойиш ташкилотчилари сифатида янглишмасам 500 сўмдан жарима солишди. Бу катта пул бўлса ҳам, биз унга ортиқча эътибор бермаганмиз.

3 ёки 4 май куни шаҳар марказида жойлашган ва Миролим Одил бошчилик қиладиган Тошкент шаҳар юридик консультация бюросида ўтиргандик. Айтиш керакки, бу бюро “Бирлик”нинг норасмий қароргоҳи эди. Кун иссиқ бўлгани учун эшик-деразалaр очиқ бўлиб, коридорда Бюронинг котиби олдига кириш учун навбатда турган бир неча киши ҳам кўриниб турарди. Афтидан, улага ҳам гапларимиз эшитилган шекилли, 30-35 ёшларидаги бир киши, йигит десак ҳам бўлаверади, рухсат сўраб олдимизга кирди ва “Газеталарда 2 кишига суд жарима солгани ҳақида қисқа хабарга кўзим тушганди, лекин у ерда сабаб кўрсатилмагани учун эътибор ҳам бермаган эдим. Ҳозир гапларингизни эшитиб қолдим. Ҳайит куни эрталаб сиз гаплашаётган воқеалар бўлганини ҳақида ҳам узун қулоқ гаплар юрибди. Демак, ростдан ҳам шундай бўлганми, уни сизлар уюштирганмисизлар?”, деб сўради. Ҳа, жавобини олгач, “Илтимос, шу ерда яна ярим соат туроласизми, менинг сизларда жуда муҳим ишим бор” деб қолди. Шу ерда эканлигимизни айтдик. Йигит, муболаға бўлмайди, югуриб чиқиб кетди. Ўша даврда армиядаги ўзбек йигитларининг ўлдирилиши каби воқеалар жуда кўп эди. Айниқса, Фарғона воқеаларидан кейин. Олдимизга кирган йигитнинг ҳам шу мавзуга оид бирон иши бўлса керак, деб ўйладик.

Бироздан кейин қайтиб келган йигитнинг қилган ишидан эс-хушимизни йўқотиб қўйдик десам, яна муболаға бўлмайди. У бир даста пул кўтариб келганди. “Мана 500 сўм пул, уйимда бори шу экан. Оз бўлса ҳам ўша жаримани тўлашга ишлатинг. Мен бугун биринчи марта ўзбеклигимдан мағрурландим”, деди у. Биз аввал пулни олмасликка ҳаракат қилдик, кейин унинг исмини олиб қолмоқчи бўлдик. “Исмимнинг фарқи йўқ” деб туриб олди у ва шу тариқа кетди. Биз ҳам қандай фахрланганимизни сўз билан ифода қилиб бўлмайди Тўғрисини айтса, йигит ҳам биз ҳам шундай тўлқинлангандикки, ортиқча гаплашсак йиғлаб юборган бўлардик.

Айтиш керак, биз у пулни жарима учун ишлатмадик, “Бирлик”нинг ишларига сарфладик. Жаримани менинг ойлигимдан суддан келган қарор асосида иш еримда ушлаб қолишди.

Аммо, воқеа мен учун буюк сабоқ бўлди. Мен юқорида олимнинг гапларини келтиришим ҳам шу билан боғлик. Биз улуғ бўлишни истасак, буюкларимизнинг елкасида, бояги йигит каби буюкларимизнинг елкасида туришимиз, яъни уларнинг ишини давом эттиришимиз керак. Миллатимз, ўша исмини айтмаган йигит каби буюкларимиз борлиги билан фахрланиши кепрак.

Кейинчалик, жуда кўпчилик сафдошларимизнинг бошига шу каби ташвишлар тушди. Ҳар доим уларнинг бу каби жарималарини биз бирликчилар тўладик. Бундан 2 йил аввал Тошкентлик аёл Фотима опнинг бир ўғлини қамоқхонада ваҳшийларча ўлдирган, иккинчисини узоқ вақтга қамаган бугунги режим бу мард аёлнининг ўзига жарима солганини кўпчилик эшитган бўлса керак. Биз “Бирлик” ўлароқ ўша биз учун арзимаган пулни ўзимиз тўлаганимизда, бояги исми номаълум йигитнингг буюк ишини давом эттираётгандик халос.

Яқинда партиямизнинг фаоли Исмоил Дадажон Киевда операция бўлди. Баъзи чиқимлари бўлди ўша операциянинг, уни дарҳол биз бирликчилар зиммамизга олдик. “Бирлик”чи сафдошларимиз, ҳозир Швецияда яшаётган Муҳиддин Қурбонов ва АҚШнинг Миссури штатида яшаётган Ўткир Жўраевлар ҳам 600 ва 200 доллардан юбориб, бу ишга кўмакдош бўлдилар.

Мен “қочқиндаги ижодкорларга” мурожаат қилиб шуни айтмоқчиман: Сайтларингиз ҳам ташкилотингиз ҳам секин аста йўқ бўлиб кетиши шубҳасиз. Чунки сизларда аниқ бир масад, ғоя йўқ. Тушунишимча, миллатим, халқим деб даъво қиласиз, аммо, ҳозирча асосий ишингиз - шу миллат ва халқини мажуд режимга сотиб кетган, кейин Толибон хизматига кирган бир одамни мадҳ қилиш. Демак, сиз ҳам ҳамма нарсани сотишга тайёрсизу харидор чиқмаётгандек кўринади. Миллат ва халқ бундай нарсаларни тушунмайди, деб уйлайсизми?

Агар Ўзбекистон учун бирон фойдали иш қилмоқчи бўлсангиз, дод-фарёд қилмасдан, Носир Зокир тўлаши керак бўлган пулни тўплаб, тезда унга жўнатинг, вассалом. Носир Зокир қонуний йўллар билан суд қарорини бекор қилолса, у пул қайтарилиб берилади, унгача уни ишлатишга бошқа “жарималар” чиқиб қолиши ҳам шубҳасиз. Ана шундай қилиб буюкларнинг елкасига чиқсангиз, чиқишни ҳам билиш керак, бу ҳам осон иш эмас, балки биронта хайрли из қолдироларсиз.

15:00 - По вине тюремщиков суд делу Мурада Жураева отложен (Пресс-релиз Общества «Эзгулик» № 38, 14.июля 2006 года)

Данным заявлением Общество Прав Человека Узбекистана «Эзгулик» ставит Вас в известность о нарушении фундаментального положения ст. 44 (*Права и обязанности общественного защитника) Уголовно-процессуального кодекса Республики Узбекистан со стороны администрации колонии исполнения наказания (КИН) 64\45 в г.Алмалык, Ташкентской области в отношении осужденного Мурода Жураева Жураевича и его общественной защитницы Василы Иноятовой.

30 мая 2006г. Ташкентская городская специализированная прокуратура, отвечающая за соблюдение законности в системе исполнения наказания, по представлению администрации КИН, возбудила уголовное дело в отношении заключенного М. Жураева по ст. 221 ч. 2 Уголовного кодекса Узбекистана (Неповиновение законным требованиям администрации учреждения по исполнению наказания). Согласно доводам администрации КИН, заключенный М. Жураев квалифицируется как «злостный нарушитель режима КИН», совершил нарушение ряда правил учреждения по исполнению наказания и был неоднократно привлечен к дисциплинарной ответственности. Следствие по новому уголовному делу в отношении М. Жураева закончился 4 июня и обвинительное заключение по нему составлено 29 июня 2006г. Интересы заключенного М. Жураева представляют адвокат С. Исмоилов и общественная защитница В. Иноятова, председатель Общества Прав Человека Узбекистана «Эзгулик».

Открытие выездной сессии Алмалыкского городского суда по уголовным делам по делу М. Жураева ожидался пройти 13 июля в Алмалыкской КИН 64\45. Явившихся туда в 11 часов судью Ислома Ноебова, секретаря суда, общественную защитницу осужденного и его адвоката встретил полковник М. Мирсалимов, начальник колонии. Он заявил, что судебное заседание пройдет с участием только адвоката осужденного, а его общественной защитнице не разрешается войти в зал судебного заседания. На доводы судьи и адвоката о том, что тем самым он нарушает УПК Узбекистана, он не стал прислушиваться и настоял на своем.

Судья заявил, что в данной ситуации он ничем не сможет помочь. Он обещал обсудить со своим вышестоящим руководством возможность проведения судебного заседания по делу М. Жураева в здании Алмалыкского городского суда и проинформировать защиту о месте проведения судебного заседания. Таким образом, по вине администрации КИН 64\45 открытие судебного заседания по делу М. Жураева был отложен до 17 июля 2006г.

Ким кимдир? Who is Who?Добавить персону