09 February 2010
01:33 -
Академик Пўлат Ҳабибуллаев вафот этди
Расмий хабардан маълум бўлишича, академик Пўлат Ҳабибуллаев кеча, 7 февралда 73 ёшида оламдан ўтди.
1936 йилда Андижон вилоятининг Асака туманида туғилган Пўлат Ҳабибуллаев 1960 йилда Тошкент давлат университетини битиргандан кейин фан соҳасида карьера қилди. 1964 йили номзодлик, 1973 йии докторлик диссертацияларини ёқлади. Кейинчалик унинг ҳаёти фандан кўра кўпроқ фан ташкилотчилиги ва умуман ташкилотчилик соҳасида ўтди. Унинг бу соҳадаги йўлининг ассоий нуқталари шундай - Андижон пахтачилик институтининг ректори, ЎзКомпартия Марказий Комитети фан бўлимининг раҳбари, Ўзбекистон Фанлар Академиясининг президенти ва Ўзбекистон Олий Совети президиумининг раиси.
Пўлат Ҳабибуллаевнинг бундан кейинги лавозими ЎзКомпартия Марказий Комитетининг биринчи котиби бўлиши кутиларди. Аммо, бу лавозимига ўз одамини ўтказиш мақсадида Шароф Рашидов замонида етишган номенклатурани “ўзбеклар иши” номи махсус операция ёрдамида тор-мор қилиш билан шуғулланган КГБ Пўлат Ҳабибуллаевнинг ҳам бошини еди. Ўзбекистон матбуотида унга қарши ҳозир ҳуқуқ ҳимоячиликка даъво қилаётган Марат Зоҳидов имзоси билан ифлос хат уюштирилди ва шу билан Пўлат Ҳабибуллаевнинг сиёсий карьерасига нуқта қўйилди. Орадан ярим йил ўтмасдан Ўзбекистонинг ўша пайтдаги бош лавозимга Ислом Каримов олиб келинди. Пўлат Ҳабибуллаев эса иккинчи-учинчи даражали мансабларда ишлаб келди.
Пўлат Ҳабибуллаев ҳамма республикалардаги ҳамма раҳбарлар каби Москвага хизмат қиладиган одам бўлган. Лекин оғир иқтисодий аҳвол туфайли бўронли ўзгаришлар арафасида турган СССРни у ёки бу шаклда сақлаб қолиш учун мустамлака республикларда Москванинг одамларини ушлаб туриш ҳам етарсиз эди. Кўринишидан, КГБ Москвага содиқдек иш олиб бораётган Пўлат Ҳабибуллаевга тўла ишонмади ва Ўзбекистонга ўзи тўла ишонадиган ва ҳар доим ўзига содиқ қоладиган одам олиб келиш учун уни қурбон қилди.
Пўлат Ҳабибуллаевнинг Ўзбекистон сиёсати ва тарихидаги роли ҳали яхши ўрганилмаган. Аммо вақти келиб ўрганилади. Чунки, Ўзбекистоннинг ҳозирги аянчли аҳволга тушишининг сабабларини ўзбек миллати вақти келиб ўрганишга мажбур. Буни Пўлат Ҳабибуллаевнинг тарихига тўла очиқлик киритмасдан қилиб бўлмайди.
Марҳумни Оллоҳ раҳмат айласин.
1936 йилда Андижон вилоятининг Асака туманида туғилган Пўлат Ҳабибуллаев 1960 йилда Тошкент давлат университетини битиргандан кейин фан соҳасида карьера қилди. 1964 йили номзодлик, 1973 йии докторлик диссертацияларини ёқлади. Кейинчалик унинг ҳаёти фандан кўра кўпроқ фан ташкилотчилиги ва умуман ташкилотчилик соҳасида ўтди. Унинг бу соҳадаги йўлининг ассоий нуқталари шундай - Андижон пахтачилик институтининг ректори, ЎзКомпартия Марказий Комитети фан бўлимининг раҳбари, Ўзбекистон Фанлар Академиясининг президенти ва Ўзбекистон Олий Совети президиумининг раиси.
Пўлат Ҳабибуллаевнинг бундан кейинги лавозими ЎзКомпартия Марказий Комитетининг биринчи котиби бўлиши кутиларди. Аммо, бу лавозимига ўз одамини ўтказиш мақсадида Шароф Рашидов замонида етишган номенклатурани “ўзбеклар иши” номи махсус операция ёрдамида тор-мор қилиш билан шуғулланган КГБ Пўлат Ҳабибуллаевнинг ҳам бошини еди. Ўзбекистон матбуотида унга қарши ҳозир ҳуқуқ ҳимоячиликка даъво қилаётган Марат Зоҳидов имзоси билан ифлос хат уюштирилди ва шу билан Пўлат Ҳабибуллаевнинг сиёсий карьерасига нуқта қўйилди. Орадан ярим йил ўтмасдан Ўзбекистонинг ўша пайтдаги бош лавозимга Ислом Каримов олиб келинди. Пўлат Ҳабибуллаев эса иккинчи-учинчи даражали мансабларда ишлаб келди.
Пўлат Ҳабибуллаев ҳамма республикалардаги ҳамма раҳбарлар каби Москвага хизмат қиладиган одам бўлган. Лекин оғир иқтисодий аҳвол туфайли бўронли ўзгаришлар арафасида турган СССРни у ёки бу шаклда сақлаб қолиш учун мустамлака республикларда Москванинг одамларини ушлаб туриш ҳам етарсиз эди. Кўринишидан, КГБ Москвага содиқдек иш олиб бораётган Пўлат Ҳабибуллаевга тўла ишонмади ва Ўзбекистонга ўзи тўла ишонадиган ва ҳар доим ўзига содиқ қоладиган одам олиб келиш учун уни қурбон қилди.
Пўлат Ҳабибуллаевнинг Ўзбекистон сиёсати ва тарихидаги роли ҳали яхши ўрганилмаган. Аммо вақти келиб ўрганилади. Чунки, Ўзбекистоннинг ҳозирги аянчли аҳволга тушишининг сабабларини ўзбек миллати вақти келиб ўрганишга мажбур. Буни Пўлат Ҳабибуллаевнинг тарихига тўла очиқлик киритмасдан қилиб бўлмайди.
Марҳумни Оллоҳ раҳмат айласин.
