Ростдан ҳам дунёга машҳур бўлган АҚШдаги Reuters агентлиги тарафидан 23 декабрда “Пaxтa дaлaлaридa ишчи кучини суиистeъмoл қилиш давом этаётганлигига қарамасдан, AҚШ Ўзбeкистoннинг рeйтингини oширди” номли мақола эълон қилиниши дарҳол диққатимизни ўзига тортди, дейди “Ҳаракат” Агентлигининг мухбири. Шундй обрўли агентлик бунақа масхарабозлик руҳидаги мақоларни нима учун эълон қилганини тўла тушуниб етиш учун унга дарҳол муносабат билдирмадик.

Аммо, ҳозир кўриб турибмизки, бу масхарабозлик хабари кимлардир тарафидан кимларнингдир манфаатлари учун чиқарилган. Табиий, на Ўзбекистоннинг, на ўзбек халқининг манфаатлари назарда тутилмаган.

Ўзбекистонда дунёга танилган “Эзгулик” каби ҳуқуқ ҳимоячиси ташкилотлар четда қолиб, ҳеч ким билмайдиган қандайдир Дмитрий Тихoнoвнинг кузaтувигa қaрaгaндa, пaxтa тeрими ва дaлaлaрдаги бошқа ишларгa ишчилар сифaтидa минглaб ўқитувчилaр, ҳaмширaлaр, ишчилaр, тaлaбaлaр олиб чиқилмоқда. Фараз қилайлик, бундай иддао кимга асосланиб қилинаётганининг фарқи йўқ, Дмитрий Тихонов айтдими, демак, бу Reuters агентлиги учун етарли. Аммо, AҚШ Дaвлaт Дeпaртaмeнтининг йиллик ҳисoбoтидa Тихoнoв кaби фaoллaрнинг Мaркaзий Oсиёдa тaъқиб қилиб кeлиниш ҳoлaтлaри aкс эттирилгaн эмиш. Хўш, нима учун уларнинг исми тилга олинмайди? Ёки фақат Дмитрий Тихонов муҳимми?

Бу ҳам майли. Reuters агентлиги тилга олган бошқа фактларга назар ташлайлик. Ўзбекистон ҳукумати ҳар йили пахтадан 1 млрд доллар фойда олармиш. Тўғри, аммо, Россияда ишлаётган мардикорлар йилига Ўзбекистонга сал кам 6 млрд доллар, бутун дунёда мардикорлик қилаётган ўзбеклар сал кам 10 млрд доллар пул юборишаётганини ҳисобга олсак, пахтадан олинаётган 1 млрд доллар ҳақида гапиришнинг ўзи ножиддийлик-ку!

Қолаверса, Reuters агентлигининг мухбирлари Ўзбекистон инсон ҳуқуқлари “Эзгулик” жамияти “Ўзбекистонда болалар меҳнати мавжуд эмас” деган сохта хулосаларни жаҳон ҳамжамияти эътиборига ҳавола этган Жаҳон Банки ҳамда БМТнинг Халқаро Меҳнат Ташкилотига бойкот эълон қилганини ҳам билмайдиларми? Улар ўзлари ёзаётган мавзуни ҳам билмайдиган саводсиз журналистларми?

Reuters агентлигининг мухбирлари 46 ёшли сaнтexник 15 кун дaвoмидa пaxтa тeримигa 250 км (155 мил) йўл бoсиб кeлгaни, 64 ёшли нaфaқaҳўрнинг ҳaр бир oилaдaн пaxтa тeримигa бир кишини юбoриш мaжбур қилингaни, 49 ёшли тaриx фaни ўқитувчиси мaктaб xoдимлaри 20 кун дaвoмидa пaxтa тeримигa бoриши ёки қaрийб $400 тoвoн тўлaши мaжбурлиги ҳaқидaги гапларини келтиради. Аммо, Ўзбекистон инсон ҳақ-ҳуқуқларини ёппасига поймол қилувчи дунёнинг энг ёмон 10 давлатидан бири эканлиги тилга олинмайди.

АҚШ аҳолисининг 99,99 фоизи Ўзбекистон давлати борлигини ҳам билмаслигини ҳисобга олсак, Ўзбекистонни танитмасдан қандайдир 1 млрд доллар ва пахта теримида ишчи кучини суиистeъмoл қилиш давом этаётгани ҳақида америкаликларга гапиришнинг ўзи кулгилидир. Бу мақолани биронта америкалик ўқиганига фақат аҳмоқ одам ишониши мумкин. Балки, у мухбир ёки мухбирларнинг мақсади шу йўл билан Ўзбекистон ҳукуматига босим ўтказишдир. Бунга ҳам ишониш қийин. Нафақат Ўзбекистон режими, у билан жаҳоннинг 10 та энг ёмон диктаторлик рўйхатига кирган давлатлар ҳам, Reuters агентлигини қўйиб туринг, АҚШ давлатининг огоҳлантиришларига эътибор ҳам бермаяптилар. Масалан, шу кунларда Озорбайжон режими АҚШнинг танқидларига жавобан, АҚШда инсон ҳуқуқларининг бузилиши ҳақида ҳисобот тайёрлаш режасини очиқлади. Куласизми, йиғлайсизми?

Хўш, Ўзбекистонда пахта теримига мажбуран болалар ва бошқалар олиб чиқаётганига қарамасдан АҚШ Далат Департаменти Ўзбекистоннинг бу соҳадаги рейтингини оширибди. Камайтирса нима бўларди? Шу билан Ўзбекистон пахтасини бутунлай сотолмасдан 1 млрд доллар пул йўқотармиди? Ўзбекистонда аҳолининг сони 30 млн эканлигини ҳисобга олсак, ҳар бир одам йилига 33 доллардан йўқотармиди?

Reuters агентлиги Ўзбекистон давлати борлигини билар экан, унинг фундаментал муаммоларига бағишлаб мақолалар чиқарса ва ҳамманинг эътиборини бу муаммоларга қаратолса, фойдалироқ иш қилган бўларди.

- АҚШда яшаб, демократликка даъво қилаётган ўзбеклар нафақат Reuters агентлиги, бошқаларни ҳам, Ўзбекистоннинг ҳақиқий муаммолари билан шуғулланишга чорласалар мақсадга мувофиқ бўларди, - дейди “Бирлик” Партияси лидери Абдураҳим Пўлат. - Ахир ҳамма нарсани бир ўзим қилолмайман. Шундоғам америкалик расмийларни шок терапияси усуллари билан анча гангитиб қўйганман. Ҳозир улар мендан қандай қутилишни ўйлаётган бўлсалар, ҳайрон ҳам бўлмайман.

Кўраётганингиз расм ҳам Reuters агентлигининг хабаридан олинган.