28 August 2007
03:00 -
19:30 - Ниҳоят Туркия янги президентли бўлди 17:30 - Ислом Каримнинг ташрифидан бир ишчининг уйи куйди 8:30 - Қозоқларнинг нонини туя қилишмоқда, ўзбеклар тамошабин бўлиб қолмасликлари керак
19:30 - Ниҳоят Туркия янги президентли бўлди

Апрель ойида бошланган Туркиядаги сиёсий кризис бугун битгганга ўхшайди. Шу дақиқаларда Туркия парламенти – Туркия Буюк Миллат Мажлисида мамлакат президентини белгилаш учун 3-чи тур сайлови ўтказилди.

Ҳокимиятдаги Адолат ва Тараққиёт Партиясининг номзоди Абдуллоҳ Гул 339 овоз олиб, Туркиянинг 11-чи президенти бўлди.

57 ёшли Абдуллоҳ Гул армиядан эмас, сиёсий майдондан келган 5-чи президентдир, аввалгиларинг 6 нафари кўпинча давлат тўнтариш йўли билан келган ҳарбийлар эди. Абдуллоҳ Гул билан 15 ёшлигида турмуш қурган 42 ёшли Хайриниса Гул бугун сайловлар бўлаётган мажлис залига келмади, турмуш ўртоғининг парламентда бўладиган онт ичиш маросимида ҳам иштирок этмайди. Туркиянинг “Отатурк инқолоблари” деб ном олган қонунлардан бирига кўра, боши исломий қоридалар бўйича ўралган аёллар расмий жойларга киритилмайди.

17:30 - Ислом Каримнинг ташрифидан бир ишчининг уйи куйди

Бугун Қашқадарё вилояти Ғузор тумани Тошғузор қишлоғидан Тошкентдаги мухбиримизга телефон орқали боғланган маҳаллий фуқаро, Тошғузор станцияси ишчиси Ўктам Айтубов яшаб турган уйининг ҳокимият томонидан бузиб ташланганини айтди. Ўктам Айтубовнинг таъкидлашича, Тошғузор-Бойсун-Қумқўрғон темир йўли очилиши муносабати билан воҳага ташриф буюрган Ислом Карим Тошғузор станциясини ҳам кўздан кечириши лозим бўлган. Аввалдан режалаштирилган ташриф олдидан вилоят ҳокими Нуриддин Зайниев Ўктамнинг уйи темир йўл атрофи колоритини бузиб турганини, уйни бўяш лозимлигини айтган.

“Шу муносабат билан бозордан бўёқ сотиб олиб, уйни таъмирладим. Аммо Каримов келадиган куни Ғузор тумани ҳокими ўринбосари Шуҳрат Азизов бошчилигидаги бир гуруҳ кишилар булдозер билан уйимни қулатиб, теп-текис қилиб ташлашди. Ҳозирда кўрпа-тўшакларим, болаларим ҳаммаси ташқарида... иссиқда ётибди” деди Ўктам Айтубов. Мазкур масала юзасидан туман ҳокимлигига қўнғироқ қилган мухбиримизнинг сўрови жавобсиз қолди: қабулхона котибаси телефон гўшагини кўтариб қўйди.

Тошғузор станциясида оддий поездларни йўлга солувчи бўлиб ишлайдиган Ўктам Айтубовга агар юқори ташкилотларга шикоят қилса, уруғ-аймоғи билан йўқ қилиниши ҳақида таҳдид қилинган. Шунга қарамай кўчада қолган Ўктам жамоатчилик, халқаро ташкилотларга кўмак сўраб мурожаат этмоқчи. Мана унинг телефон рақами: +998 75 294 01 91. Ғузор тумани ҳокими қабулхонаси рақами: +998 75 55 21 132.

8:30 - Қозоқларнинг нонини туя қилишмоқда, ўзбеклар тамошабин бўлиб қолмасликлари керак

“Бирлик” раиси Абдураҳим Пўлат бир қатор мақолаларида Марказий Осиё бойликларини шу минтақадаги мамлакатлар биргаликда ўзлаштиришлари кераклигини ёзганди. Масалан, унинг “Марказий Осиё Бирлиги: аввалги ғоя, янги фикрлар” мақоласида (“Ҳаракат” журнали, № 2(65), 2007) шундай сатрлар бор:

“Ҳозир ҳеч ким, авваллари каби, бошқаларнинг тупроқларини босиб олиб, унинг бойликларига эга бўлиб олишни ўйламайди. Энди кураш бошқаларнинг бойликларига очиқчасига эга бўлиб олиш учун эмас, улардан келадиган фойдани тақсимлаш тизгинларини қўлга киритиш учун бўлади. Бу кураш аллақачон бошланган…

Аммо, асосий кураш ҳали олдинда. Бу - Каспийнинг жанубий қирғоқларида жойлашган Қозоғистон ва Туркманистоннинг гази ва нефти учун курашдир. Бу кураш Туркистoннинг тақдирини белгилайди. Туркистон ўз тақдирини ўзи ҳал қилиши керак…

Қозоғистон ва Туркманистон ҳатто бирлашсалар ҳам ташқи кучларнинг босими қаршисида ўз манфаатларини тўла ҳимоя қилолмайдилар. Бу ишга Ўзбекистон қўшилгандагина минтақамизга таъсир қилаётган кучлар мувозанатини минтақа фойдасига ўзгартириш мумкин. Ўзбекистоннинг Каспийбўйидаги муаммоларни ечиш ишларига қўшилиши, бошқаларнинг манфаатларига зид эмас. Қолаверса, Қозоғистон ва Туркманистон Каспийбўйидаги улкан бойликларни ҳазм қилиш потенциалига ҳам эга эмаслар. Ўзбекистон эса, ҳозирги уқувсиз ҳукуматнинг сиёсати натижасида қашшоқ бир ўлкага айланиб бораётган бўлса ҳам, аслида катта потенциалга эга.”

Ўзбек мухолифати лидерининг бу фикрлари қанчалик тўғри эканлигини қуйидаги хабарлар ҳам тасдиқламоқда.

Рус хабар агентликларининг ёзишича (масалан, Лента.ру сайтида), Қозоғистон Каспий бўйидаги сўнги 30 йилда очилган энг катта Кашаган нефть чиқариш зонасида иш олиб бораётган халқаро консорцим - AgipKCOнинг фаолиятини ташқи муҳитга берилаётган зарарни баҳона қилиб камида 3 ойга тўхтатиб қўйган. Қозоғистон Молия вазирлиги бу консорциум ходимларига қарши 2 та вертолетни импорт қилишда гумруҳ (таможня) тўловларини тўламасликда айблаб жиноий иш ҳам очган.

Консорциумга Итальянинг Eni ширкати раҳбарлик қилади, унининг таркибида яна қуйидаги фирмалар бор - Royal Dutch/Shell, Exxon Mobil, Total (бу тўрттала фирманинг умумий ишдаги улушлари 18.52 % дан) и ConocoPhillips (9.26 %), "Казмунайгаз" и Inpex (ҳар бири 8.33 % дан).

Қозоғистон ҳукуматининг норозилигини уйғотган асос сабаби бошқа, дейишмоқда экспертлар. Биринчидан, AgipKCO нефть чиқаришни бошлашни аввал режалаштирилган 2008 йилдан 2010 га сурмоқчи. Иккинчидан, Қозоғистон нефть сотишдан олинадиган фойдадаги ўз улуши 10 фоизгина эканлигидан норози бўлиб, бу рақамни 40 га чиқаришни ўйламоқда.

Кўриниб турибдики, чет элликлар қозоқларнинг нонини туя қилишмоқда. Қозоғистон ўз еридан олинадиган нефтни сотишдан 10 фоизгина фойда олиши режалаштирилган экан. Бу рақам ҳатто 40 га чиқарилса ҳам фойданинг асосий қисми четга кетади. Амалда, компромисс қарор билан қозоқларнинг улуши 20 ларга чиқарилса керак.

Бу ердаги ишларга Ўзбекистон мутлақо қўшилиши керак. Шундагина фойданинг асосий қисмини шу минтақада қолишига эришиш мумкин, Ўзбекстон ҳам ундан фойдаланади.

Абдураҳим Пўлатнинг бу масала билан қизиқиши ғоят табиий. Лекин бошқа биронта мухолифат фаоли бундай муаммоларнинг яқинига ҳам келмаганини ҳам эслатиш фойдали бўларди. “Бирлик”дан ташқарида бўлган мухолифатчилар тривиал майда-чуйда муаммолар билан банд. “Бирлик” лидери эса, умумминтақавий категориялар даражада ўйлайдиган сиёсатчи эканлигини намойиш қилмоқда. Бу каби таклифлар унинг сайлов олди программасига киритилганини ҳам эслатиш керак.

Ким кимдир? Who is Who?Добавить персону