10 December 2005
04:00 - 18:00 - Инсон хукуклари ва сафсата гаплар - Ким козилик килмокда?
18:00 - Инсон хукуклари ва сафсата гаплар

10 декабрь - Халкаро инсон хукуклари куни. “Бу кун хар бир мамлакат учун улугдир“. Кеча АКШнинг Ўзбекистондаги элчихонасида бўлган тадбирда элчи Жон Пурнелл 10 декабрни шундай таърифлади. Мустакил журналистнинг хабарига кўра, тадбирда нодавлат ташкилотларнинг вакиллари, айрим хукук химоячилари иштирок этди, лекин режим вакилларидан хеч ким катнашмади.

Хўш, бугун чиккан Ўзбекистон газеталари Халкаро инсон хукуклари куни муносабати билан бир нима дедими? Биз вараклаган сиёсий-ижтимоий газеталарнинг бирортасида бу кун хакида хеч бир материални учратмадик. Улар учун “долзарб“ мавзу - кеча ва ўтган кунлари байрами нишонланган, инсон хукуклари хакида чиройли сўзларгина битилган Ўзбекистон Конституцияси васфи.

Ўзбекистон президенти хам 7 декабрь куни Тошкентдаги “Туркистон“ саройидаги тантанали йигилишда сўзлаган нуткида Конституцияни мадх этиб, “Асосий конунимизда биринчи навбатда шахс манфаатининг давлат манфаатидан устун этиб белгилангани, инсон, унинг хукук ва эркинликлари хамда манфаатлари энг олий кадрият сифатида мухрлаб кўйилганини“ такрорлади ва айтдики, “бу устувор принципни хаётимизга татбик килиш ўта мухим ахамиятга эгадир.“ Бугунги хаётнинг ўзи бундай гапларнинг сафсаталигини кўрсатиб турибди.

Ким козилик килмокда?

“Мохият“ хафталик газетасининг бугунги сонида “Сиёсат“ ахборот-тахлил фонди эксперти Юнус Бўроновнинг “Козилар шарт эмас“ деган сарлавха остида маколаси босилган.

Маколадан маълум бўлишича, якинда Тожикистонда чикадиган “Жумхурият“ газетаси Афзалшохи Каримпур деган кимса Душанбедаги мактаблардан бирида АКШнинг нодавлат-нотижорат ташкилоти - АБА/СИИЛИ томонидан ўтказилаётган семинарларда, Ю.Бўронов ибораси билан айтганда, “тожикистонлик ёшларга инсон хукуклари, демократия каби гарбона кадриятлардан сабоклар берилаётгани“, семинар ташкилотчилари “ўкувчилар билан ота-оналар ўртасида нохушликлар келтириб чикараётгани“ учун бу семинарларни каттик танкид килган экан. Шундан сўнг АКШнинг Тожикистондаги элчиси Ричард Е.Хоугленд “демократик давлат дипломатига ярашмайдиган“ иш килибди - “Жумхурият“ газетасига норозилик мактуби йўллабди ва газетадаги хатни “буюртма“ йўли билан ёзилганлигини фош этиб, “кора таргиботнинг сийкаси чиккан усули ва хеч кандай асосга эга эмас“ деб бахолабди, АКШ хукумати ва элчихонадан кечирим сўрашни талаб килибди.

Бу хакда Тожикистоннинг “Вароруд“ ахборот агентлиги “Жумхурият“даги нима АКШ элчисининг гашига тегди?“ сарлавхаси билан АКШ га карши махсус макола эълон килиб, тош отишни бошлаб берган экан. Ўзбекистоннинг “Мохият“идаги “Козилар шарт эмас“ маколаси ўша тош отишнинг давоми деса бўлади. “Макола (“Вароруд агентлиги маколаси, - “Харакат“) билан якиндан танишган хар кандай ўкувчида жаноб элчининг ноўрин, кескин хулосаларга бой фикрлари кишида каттик таажжуб уйготади“, - деб ёзади Ю.Бўронов. Бу муаллиф сўнгги йилларда МДХ, жумладан Марказий Осиё мамлакатларида Гарбнинг нодавлат-нотижорат ташкилотлари кўпайиб кетганидан, Грузия, Украина ва Киргизистондаги рангли инкилобларнинг “окибат“ларидан шикоят килади.

Ю.Бўронов наздида, масалан, Киргизистон хукумати Аскар Акаев даврида миллион-миллион долларлик Гарбдан келаётган кредитлар ва инсонпарварлик ёрдамларини гўё “иктисодиётни ривожлантиришга эмас, айнан мамлакатда демократия ўрнатишга“ сарфлаган эмиш. “Окибатини эса мана ўзингиз кўриб турибсиз...“, -таассуфини яширмайди муаллиф.

“Мохият“даги макола муаллифи ўз “ижоди“ сўнгида семинарлар вокеасига кайтиб ва сўз ўйинига ўтиб, “Марказий Осиё халкларига бола ва ота-она ўртасидаги муносабатларни тартибга солувчи “козилар“ керак эмас“лигини таъкидлайди. Аслида эса, козиликни икки суверен давлат - Тожикистон билан АКШ ўртасидаги муносабатларга аралашаётган Ўзбекистон газетаси килмаяптимикан? - деган савол тугилиши табиий.

Ким кимдир? Who is Who?Добавить персону