27 October 2004
03:00 - 19:00 - Мухолифатнинг хужуми марказий сайлов комиссиясини чекинтирди 17:00 - Тошкентда сухбат: сайловлар адолатли бўладими?
19:00 - Мухолифатнинг хужуми марказий сайлов комиссиясини чекинтирди

Расмий хабарга кўра, округ сайлов комиссияларига сайловчилар ташаббускор гурухлари ваколатли вакилларининг гурухни рўйхатга олишни илтимос килиб мурожаат этиш муддати 10 ноябргача узайтирилди. Ўзбекистон Марказий сайлов комиссиясидаги манбанинг таъкидлашича, сайлов комиссиясининг ўз календарь режасига бундай ўзгартиш киритиш тўгрисида карор кабул килишига мустакил номзодларни олга сураётган гурухларнинг шикоятлари ва халкаро ташкилотларнинг тазйиклари сабаб бўлган.

Яна айтилишича, мазкур карор кабул килинганлигидан Ўзбекистон Олий Мажлиси, барча округ сайлов комиссиялари хабардор килинган.

Демак, рўйхатдан ўтиш учун округ комиссияларига мурожаат килолмаган ташаббускор гурухлар ўз хужжатларини уларга энди бемалол топширишлари ёки хужжатлари хар хил важлар билан кайтарилган гурухлар уларни такроран топширишлари мумкин бўлади.

17:00 - Тошкентда сухбат: сайловлар адолатли бўладими?

Кеча, 26 октябрда Тошкентдаги хашаматли “Dedeman Silk Poad“ мехмонхонасида “Демократик сайлов ўтказиш бўйича халкаро меъёрлар ва Ўзбекистон сайлов конунчилиги“ мавзуида катта халкаро анжуман бўлиб ўтди. У уч сессияда олиб борилди. Анжуман ташкилотчиси Тошкент Давлат юридик институти ва Ўзбекистон Марказий сайлов комиссияси (МСК) бўлиб, улар сафига БМТнинг Тараккиёт дастури (UN DP) ва Япониянинг Нагойя университети хам тиркалди. Тошкентга магрибу машрикдан талай мехмонлар чакириб келтирилди. Анжуманда Европада Хавфсизлик ва Хамкорлик Ташкилоти (ЕХХТ) ва “Фридомхауз“нинг Тошкентдаги марказлари хамда хорижий давлатларнинг дипломатик ваколатхоналари вакиллари ва журналистлар хам бор эди.

Анжуман кўпрок хорижликлар ўртасида “тезис - антитезис“ негизига курилган давра сухбати тарзида олиб борилди. “Халк сўзи“ газетаси бугунги, 27 октябрь сонида Ўзбекистон хукуматининг мазкур таргибий тадбирини “адолат чоррахасидаги сухбатлар“ деб атабди. Биз эса уларни “чохга ташланган адолатга оид сухбатлар“ деган бўлар эдик. Зеро улардан асл муддао Ўзбекистондаги бўлажак сайлов адолатли ўтади деб, бунга халкаро жамоатчиликни ишонтиришдир.

Мехмон уй сирини билмас, дейишади. Шунга карамай, яъни бу ернинг демократия ва инсон хукуклари борасидаги паст-баландидан бехабар холда бахсга киришиб, Ўзбекистон хукуматига “адвокатлик“ килган четдан келганлар бўлди. Лекин Ўзбекистонда фаолият олиб бораётган халкаро ташкилотларни “паст-баланд“ни билмайди деб бўлмайди. Масалан, ЕХХТнинг Тошкентдаги маркази, мана бир йилдирки, республикада бўлажак сайловлар масаласини ўрганмокда, таклифларини айтиб келмокда.

Шу марказнинг анжуманда сўзга чиккан рахбари Пэр Нурмарк сайловни ташкил этиш ва ўтказиш борасида катор камчиликлар борлигини таъкидлади. У жумладан бундай деди: “Мустакил ОАВлар йўклиги умуман чинакам сиёсий мунозараларга, хусусан сайлов кампанияси вактидаги мунозараларни ривожлантиришга тўскинлик килмокда. Гарчи цензура 2 ярим йил мукаддам бекор килинган бўлса-да, лекин бу амалиёт сакланиб колмокда, танкидий маколалар эълон килинмаяпти. Иккинчи томондан, сайлов конунчилиги такомиллаштиришни такозо этади.“

Шунингдек, ЕХХТ вакили ташаббускор гурухлар ва уларнинг номзодларини рўйхатга олиш жараёнидаги “ўйин“лардан ўз ташвишини билдирди. Унга кўра, рўйхатдан ўтиш жараёни жуда мураккаб бўлиб, бунда хатоликларга йўл кўйиш хеч гап эмас. Шунинг учун мустакил номзодлар сайловда катнаша олмайдилар.

Табиийки, ўзбекистонлик “хамсухбатлар“ буни рад килишга уриндилар. Масалан, МСК раиси Бўритош Мустафоевга кўра, “ташаббускор гурухларнинг тузилиши жуда оддий... Шунинг учун бу масалада хеч каерда хеч канака тўсик йўк. Эркинлик бериб кўйилган. Ташаббускор гурухлар тузиляпти ва тегишли жойларда хужжатлар кабул килиняпти.“ МСК раисининг бу гапларида, албатта, “жон“ бор.

Дархакикат, кўпгина жойларда “юкори“нинг фатвоси билан тузилган ва унга тобе номзодни кўрсатган ташаббускор гурухларнинг хужжатлари хеч бир монесиз кабул килиниб бўлди ва гурухларга рўйхатга олинганликлари хакида ижобий жавоб хам берилди. Лекин том маънодаги мустакил номзод кўйган ташаббускор гурухларни рўйхатга олиш хар хил усуллар билан рад этилмокда. ЕХХТ вакили ўз сўзида шуни назарда тутди.

Олий Мажлиснинг Демократик институтлар, нодавлат ташкилотлар ва фукароларнинг ўзини ўзи бошкариш органлари кўмитаси раиси Акмал Саидов ЕХХТнинг стандартлари сиёсий характерга эга экани, уни бажариш давлатлар учун мажбурий эмаслигини айтиб, ўз хамфикрларига таскин берди.

Анжуман бир канча тавсияларни олга сурди.

Ким кимдир? Who is Who?Добавить персону